zamroczenie

н. зацямненне;

zamroczenie świadomości — зацямненне свядомасці;

zamroczenie alkoholem — ап’яненне, ачмурэнне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ап'яненне, сп'янеласць; ачмурэнне, хмель, дурман (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Насланнё ’насланне, навядзенне чарадзейнай сілаю’ (Нас.) ’нашэсце’, ’пра таго, хто ў вялікай колькасці з’яўляецца дзе-небудзь, несучы шкоду’ (полац., Нар. лекс.), ’бяда, гора, няўдача, няшчасце’ (бялын., Янк. Мат.), ’напасць’ (Яруш.), насла́нне ’непрыемнасці, беды, няўдачы, хібы ў справах, усё, што з’яўляецца як бы насланым, пасланым у якасці кары злой сілай’ (Гарэц.), ’эпілепсія’, ’ачмурэнне’: bo czort u jeho nasłany (Пятк. 2, 209). Да насла́ць ’паслаць’, гл. слаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

kołowacizna

kołowacizn|a

ж.

1. вет. матыліца;

2. замарачэнне, ачмурэнне;

dostać ~y — адурэць, ачмурэць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

о́дурь ж., разг. ачмурэ́нне, -ння ср., замарачэ́нне, -ння ср., адурэ́нне, -ння ср.;

меня́ о́дурь взяла́ на мяне́ замарачэ́нне найшло́, я ачмурэ́ў, я адурэ́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чад м.

1. чад, род. ча́ду м.;

2. перен. чад, род. ча́ду м.; ачмурэ́нне, -ння ср.;

он как в чаду́ ён як ачмурэ́лы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ П’яні́цы ’буякі’ (Сл. ПЗБ), піяніцы ’тс’. Да п’яны (гл.), паводле першасных уяўленняў, названы так з-за ап’яняючых, адурманьваючых уласцівасцяў, параўн. рус. дыял. пьяника, пьяница, пьяная ягода, дурника і пад., хаця ачмурэнне выклікае расліна багун, якая расце разам з буякамі: пʼяніцы ядуць, але ад багуна апʼянееш (астрав., Сл. ПЗБ). Меркаванне Грынавяцкене (LKK, 30, 122) пра ўплыў літ. girtuökles (< girtas ’п’яны’) па лінгвагеаграфічных прычынах (фіксацыя назвы пьяная ягода на поўначы Расіі, гл. Мяркулава, Очерки, 234), хутчэй за ўсё, не мае падстаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)