Эпідаўрскі арганічны статут 1822

т. 18, кн. 1, с. 140

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АРГАНІ́ЧНЫ СТАТУ́Т КАРАЛЕ́ЎСТВА ПО́ЛЬСКАГА 1832

(«Органический статут» 1832),

прававы акт, уведзены рас. ўладамі пасля задушэння паўстання 1830—31 у Каралеўстве Польскім замест скасаванай канстытуцыі 1815. Выдадзены 26.2.1832 у Пецярбургу царом Мікалаем I. Паводле статута тэр. Каралеўства ўключалася ў склад Рас. імперыі, скасоўваліся асобны акт каранацыі цара ў Варшаве, сейм і частка ўрадавых камісій, польск. армія, але захоўваліся аўтаномныя польскія ўстановы (намесніцтва, адм. і дзярж. саветы і інш.), польск. мова ва ўстановах і ў школах і інш. Дэклараваныя статутам элементы польск. аўтаноміі па меры ўвядзення ў Каралеўстве адм. нормаў Рас. імерыі былі ліквідаваны (напр., Дзярж. савет у 1841).

т. 1, с. 468

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

органи́чный аргані́чны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

orgánisch

a аргані́чны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аргані́чна нареч.

1. органи́чески;

2. органи́чно; см. аргані́чны 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

constitutional [ˌkɒnstɪˈtju:ʃənl] adj.

1. канстытуцы́йны

2. med. аргані́чны, канстытуцыяна́льны

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

органи́ческий в разн. знач. аргані́чны;

органи́ческий мир аргані́чны свет;

органи́ческая хи́мия аргані́чная хі́мія;

органи́ческая связь с наро́дом аргані́чная су́вязь з наро́дам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

таксано́мія, ‑і, ж.

Тэорыя класіфікацыі і сістэматызацыі складанаарганізаваных галін рэчаіснасці, якія маюць іерархічную будову (арганічны свет, аб’екты геаграфіі, геалогіі, мовазнаўства і пад.).

[Грэч. táxis — лад, парадак і nómos — закон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыро́да, ы, ДМ -дзе, ж.

1. Усё існае ў Сусвеце, арганічны і неарганічны свет.

Законы прыроды.

Жывая п. (арганічны свет). Мёртвая п. (неарганічны свет: не расліны, не жывёлы).

2. Мясцовасць паза гарадамі (палі, лясы, горы).

Любавацца прыродай.

На ўлонні прыроды.

Выехаць на прыроду (разм.).

3. перан., чаго. Асноўная ўласцівасць, сутнасць (кніжн.).

П. атама. П. сацыяльных адносін.

◊

Ад прыроды або з прыроды — ад нараджэння, ад пачатку існавання.

З дрэнным зрокам ад прыроды.

Па прыродзе — па характары, па натуры.

Па прыродзе ён добры чалавек.

|| прым. прыро́дны, -ая, -ае.

Прыродныя багацці краю.

Прыродныя рэсурсы.

Прыродныя ўмовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аргана... і аргана-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) арганічны (у 1 знач.), напр.: арганагенны, аргана-мінеральны, 2) які мае адносіны да органаў (у 1 знач.), напр.: арганапаталогія, арганапластыка, арганатэрапеўтычны, арганатэрапія (прымяненне з лячэбнай мэтай рэчываў жывёльнага паходжання).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)