бо́рт

‘алмаз’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. бо́рт
Р. бо́рту
Д. бо́рту
В. бо́рт
Т. бо́ртам
М. бо́рце

Крыніцы: tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дыяме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Алмаз, брыльянт.

2. Назва аднаго з дробных шрыфтоў.

|| прым. дыяме́нтавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брылья́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Каштоўны камень: агранены і адшліфаваны алмаз.

|| прым. брылья́нтавы, -ая, -ае.

◊

Брыльянтавае вяселле — шасцідзесяцігоддзе шлюбнага жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брылья́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Агранёны і адшліфаваны асобым спосабам алмаз (ужываецца як упрыгожвае). [Антон Максімавіч:] — Памятай, алмаз трэба доўга шліфаваць, каб ён стаў брыльянтам. Рамановіч.

[Фр. brillant.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

glasscutter [ˈglɑ:sˌkʌtə] n.

1. шкляр

2. разе́ц, алма́з

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

грані́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.

Рабіць грані (у 2 знач.) на чым‑н. шляхам рэзкі, абточвання і шліфоўкі. Граніць алмаз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АБРАЗІ́ЎНЫЯ МАТЭРЫЯ́ЛЫ,

абразівы, прыродныя ці штучныя матэрыялы павышанай цвёрдасці, якія выкарыстоўваюцца для абразіўнай апрацоўкі і вырабу абразіўных інструментаў. Да прыродных абразіўных матэрыялаў адносяцца алмаз, граніт, кварц, карунд, крэмень, наждак; да штучных — электракарунд, карбід крэмнію, карбід бору, кубічны нітрыд бору (эльбор, кубаніт), штучны алмаз (мае значна большую цвёрдасць, стабільнасць уласцівасцяў, інш. высокія тэхнал. якасці). Мікрацвёрдасць абразіўных матэрыялаў ад 18—26 ГПа (электракарунд) да 100 ГПа (сінт. алмаз), іх трываласць на сцісканне адпаведна ад 760 да 2000 МПа.

т. 1, с. 36

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Diamánt

m -en, -en алма́з; брылья́нт; дыяме́нт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

мадыфіка́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Відазмяненне чаго‑н., якое адзначаецца з’яўленнем новых уласцівасцей.

2. Прадмет або з’ява, якія падвергліся такому відазмяненню. Алмаз — мадыфікацыя вугляроду.

[Лац. modificatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяме́нт м.

1. разг. (минерал) алма́з;

2. уст. (брильянт) диама́нт;

3. тип. диама́нт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)