АДКРЫ́ТЫ ГО́РАД,
у міжнародным праве горад, які ў вайну адна з дзяржаў, што ваююць, абвяшчае неабароненым (без ваен. аб’ектаў, войскаў і сродкаў абароны) і таму па-за тэатрам ваенных дзеянняў. Гэты акт мае на мэце прадухіліць знішчэнне гіст. і культ. каштоўнасцяў горада, яго жыхароў.
Прававы статус адкрытага горада засн. ва палажэнні (Гаагскай канвенцыі 1907) «Аб законах і звычаях сухапутнай вайны», арт. 25 якога забараняе «атакаваць або бамбардзіраваць якім бы ні было чынам неабароненыя гарады, паселішчы, жылыя дамы або будынкі». У 2-ю сусв. вайну адкрытымі гарадамі абвяшчаліся Парыж, Рым, Брусель, Бялград, Заграб, Любляна і інш. Вядомы выпадкі парушэння статуса адкрытага горада (бамбардзіроўка Бялграда фаш. авіяцыяй у 1941).
т. 1, с. 111
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
распеча́танный адкры́ты; раздрукава́ны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сообщи́тельный адкры́ты; (разговорчивый) гаваркі́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дро́жкі, -жак.
Лёгкі адкрыты рысорны экіпаж.
Бегавыя д.
|| прым. дро́жачны, -ая,-ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чыстасардэ́чны, -ая, -ае.
Шчыры, адкрыты.
Ч. чалавек.
Чыстасардэчнае прызнанне.
|| наз. чыстасардэ́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вагане́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
Невялікі адкрыты вагон для перавозкі грузаў па вузкакалейных або падвесных дарогах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смята́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).
1. Пасудзіна для смятаны.
2. Круглы адкрыты піражок са смятаннай начынкай.
Напячы смятаннікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ліне́йка², -і, ДМ -не́йцы, мн. -і, -не́ек, ж. (уст.).
Мнагамесны адкрыты экіпаж з бакавымі падоўжанымі сядзеннямі.
|| прым. ліне́ечны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прямоду́шный (откровенный) адкры́ты; (искренний) шчы́ры; (чистосердечный) чыстасардэ́чны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напаўадкры́ты, ‑ая, ‑ае.
Не зусім адкрыты, напалову адкрыты. Напаўадкрытыя вочы. □ [Алесь] з напаўадкрытым ротам слухаў, што гаварыў старшыня «Перамогі». Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)