Бадзя́га 1 ’вадзяная расліна, бадзяга’ (Касп., Бяльк.), бадзя́жны (Нас.). Рус. бадя́га, бодя́га, укр. бадя́га ’рачная губка, Spongilla’. Да *bosti, *bodati ’калоць’ (гл. пад бада́ць). Першапачаткова ’калючая, пякучая расліна’ (параўн. уласцівасць бадзягі выклікаць на целе апёкі).
Бадзя́га 2 ’расліна Cirsium oleraceum Scop., бадзяк агародны’ (Кіс.). Утварэнне суфіксам ‑яга ад *bod‑ ’калоць’ (гл. бада́ць), такое ж самае, што і бадзя́га ’губка, бадзяга’. Параўн. іншыя назвы бадзяку, чартапалоху і асоту: бадзяк, бадак, будзяк і г. д.
Бадзя́га 3 ’выдаўбаная калода для вадапою’ (Гарэц.), ’карыта з выдаўбанага пня ля калодзежа’ (Др.-Падб.). Відаць, вытворнае (суф. ‑яга) ад *баддзя (параўн. бадзе́йка, гл.). Адносна семантыкі параўн. укр. дыял. бадя́ ’драўлянае вядро ля калодзежа; калодзежны журавель’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
іне́рцыя
(лац. inertia = нерухомасць, бяздзейнасць)
1) уласцівасць цела захоўваць стан спакою або раўнамернага прамалінейнага руху, пакуль якая-н. знешняя прычына не выведзе яго з гэтага стану;
2) перан. вяласць, бяздзейнасць, коснасць (напр. і. мыслення, і. быту).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бескары́слівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бескарыслівага. [Сяргею] хацелася пераканаць.. [Таню] ў бескарыслівасці свайго пачуцця, але па сваёй нерашучасці ён не мог зрабіць гэтага. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бесперспекты́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бесперспектыўнага; адсутнасць перспектывы. Адзіноцтва, бесперспектыўнасць, прамёрзлая сырая зямлянка, голад у апошнія дні даводзілі Дамарацкага да вар’яцтва. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бессардэ́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бессардэчнага; жорсткасць. Упершыню цяпер [Зіна] шкадавала тых, каго раней высмейвала за іх пачуцці, дакарала сябе за бессардэчнасць. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выкру́тлівасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць выкрутлівага. Дазвол ёсць, пляц ёсць — і .. [Бабейка] ўзяўся за справу з уласцівай яму энергіяй і выкрутлівасцю. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адда́насць, ‑і, ж., каму-чаму.
Уласцівасць адданага; адданыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Пачуццё адданасць Савецкай радзіме. Бязмежная адданасць справе Леніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акры́ленасць, ‑і, ж.
Уласцівасць акрыленага. Кідалася ў вочы і яшчэ адна новая рыса ў вобліку Ладуцькі — яго нейкая акрыленасць, упэўненасць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асіраце́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць асірацелага. Ганна выцірала дзецям тварыкі фартухом і крыху плакала, нічога не кажучы пра сваю жаночую асірацеласць. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
басаві́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць басавітага. [Лабановіч] прыдаў басавітасці свайму голасу, пастукаў яшчэ раз і запытаў: — Церам-церамок. Хто ў цераме жыве? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)