◎ Падаго́нь ’набедрыкі (частка збруі)’ (Сцяшк. Сл., Шатал.). З польск. podogonie ’падхвоснік, набедрык’ < о£оя ’хвост’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паста́ўка ’падол, ніжняя частка жаночай кашулі, якая шыецца з грубага палатна’ (Бяльк.). Да по́стаўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абуго́ня ’ўчастак поля, які намячаецца ўзараць’ (Юрч.), ’узараная частка гоняў’ (Гарэц.). Гл. гоні і бугоня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пужэ́йло ’пуга (яе раменная ці вяроўчатая частка)’ (ТС). Ад пуга (гл.), суфіксальна “супрацьпастаўленае” пу́жално ’пугаўё’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сцягно́, ‑а́; мн. сцёгны (з ліч. 2, 3, 4 сцягны́), ‑аў; н.
1. Частка нагі жывёлы або чалавека ад таза да калена. Ногі праваліліся ў снег, аж па сцёгны. Пташнікаў. Левая нага была раструшчана ў калене, асколак сядзеў глыбока ў сцягне. Васілевіч. — Харч добры на фабрыцы-кухні, — смеючыся, адказала Зіна і пляснула далонямі сябе па сцёгнах. Грамовіч.
2. Бядровая частка тушы; кумпяк. Добрую плату даў Шпак сваім «лясным сябрам» [кантрабандыстам]. А да ўсяго прывёз гарнец гарэлкі і вэнджанае сцягно на закуску. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тало́н, ‑а, м.
1. Кантрольны лісток, які дае права атрымаць што‑н. Талон на харчаванне. Талоны на бензін. □ Дровы па талонах камунгаса разбіраліся жыхарамі Калінаўкі. М. Ткачоў.
2. Частка якога‑н. дакумента, якая аддзяляецца ад яго або, наадварот, застаецца пасля аддзялення. // Асноўная частка каштоўнай паперы (акцыі, акрэдытыва і пад.).
•••
Адмацавальны талон — дакумент, які пацвярджае, што хто‑н. зняты з партыйнага (камсамольскага) уліку ў партыйнай (камсамольскай) арганізацыі.
Прымацавальны талон — дакумент, які дае права стаць на ўлік у другой арганізацыі (партыйнай, камсамольскай).
[Фр. talon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэ́рава, ‑а, н.
1. Разм. Бруха, жывот. Нядоўга думаючы, .. [насарог] схіліў галаву ўбок і запусціў два страшэнныя рагі ў чэрава мастадонта. Маўр. Дзікі кабан павольна выходзіць з ляснога гушчару і брыдзе па чэрава ў снезе. Колас.
2. Унутраная частка жывата чалавека, жывёлы. Развіццё плода ў чэраве маці. // перан.; чаго. Унутраная частка чаго‑н. Тумілін адчыніў вузкія дзверцы і знік у чэраве электрапечы. Савіцкі. Васіль Малюк зноў адчыніў топку і з нейкай упартай метадычнасцю пачаў кідаць у яе ненажэрнае чэрава паліва. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сезо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адна з чатырох пор года.
Зімовы с.
Не па сезоне апрануцца.
2. Частка года, якая з’яўляецца найбольш прыдатнай для якой-н. работы, адпачынку і пад.
С. адпачынкаў.
Канцэртны с. філармоніі.
На чарніцы яшчэ не с. (не паспелі). Купальны с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
се́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Падраздзяленне якой-н. установы, арганізацыі, канферэнцыі, з’езда і пад. з пэўнай спецыялізацыяй.
Спартыўная с. клуба.
Пасяджэнне секцыі па культуры мовы.
2. Частка збудавання, канструкцыі, якая складаецца з некалькіх дэталей.
С. паравога ацяплення.
С. дзевяціпавярховага дома.
|| прым. секцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
створ, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка прасторы, абмежаваная стойкамі, перакладзінамі і пад.
С. футбольных варот.
2. Тое, што і створка.
3. Размяшчэнне двух прадметаў на адной лініі з вокам назіральніка, а таксама напрамак, вызначаны сумяшчэннем такіх прадметаў (спец.).
|| прым. ство́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)