малаво́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае мала вады (пра вадаёмы). Малаводная рака.

2. Бедны вадой, вільгаццю; які мала арашаецца (пра мясцовасць). Малаводныя раёны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыплыва́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Выплысці — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Качкі павыплывалі. Чаўны павыплывалі на сярэдзіну ракі. Аўсы павыплывалі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазліпа́цца, ‑аецца; зак.

1. Зліпнуцца — пра ўсё, многае. Валасы пазліпаліся над ілбамі ад крыві. Галавач.

2. перан. Заплюшчыцца — пра ўсё, многае. Павекі пазліпаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

параскіса́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Раскіснуць — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Паўздуваліся, насмактаўшыся талай вады, параскісалі ад гразі шляхі. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парасплю́шчвацца ​1, ‑аюцца; зак.

Расплюшчыцца — пра ўсё, многае (гл. расплюшчыцца ​1).

парасплю́шчвацца ​2, ‑аецца; ‑аюцца; зак.

Расплюшчыцца — пра ўсё, многае (гл. расплюшчыцца ​2).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

náchlassen

*

1.

vt

1) паніжа́ць (цэны)

2) паслабля́ць, памянша́ць

3) пакіда́ць пасля́ сябе́

2.

vi слабе́ць, памянша́цца (пра боль); спада́ць (пра спякоту); здава́ць (пра поспехі)

nicht ~! — трыма́йся!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

галава́, -ы́, мн. гало́вы і (з ліч. 2, 3, 4) галавы́, -о́ў, ж.

1. Верхняя частка цела чалавека або жывёлы, якая складаецца з чарапной каробкі і твару або морды жывёлы.

Схіліць галаву ў знак павагі.

Схапіцца за галаву (таксама перан.: жахнуцца). Біць па галаве (таксама перан.: даваць заўвагі за няправільныя дзеянні, учынкі). Нічога не прыходзіць у галаву каму-н. (перан.: не можа ні пра што думаць, засяродзіцца).

2. Адзінка падліку жывёлы.

Сто галоў свіней.

3. перан. Розум, свядомасць, развага.

Чалавек з галавой.

Цвярозая г.

У яго міністэрская г. (пра дзелавога, разважлівага чалавека). Эх, ты, г., не ўцяміў простай рэчы... (іран.; пра някемлівага чалавека).

4. м., перан. Кіраўнік, начальнік; старэйшы ў сям’і.

Усёй справе г.

Гарадскі г. (уст.). Г. сям’і.

5. перан. Пачатак чаго-н., пярэдняя частка.

Г. дэманстрацыйнай калоны.

6. Харчовы прадукт у форме шара, конуса.

Г. сыру.

◊

Бедная галава — пра няшчаснага чалавека, які выклікае спагаду.

Брацца (узяцца) за галаву (разм.) —

1) быць вельмі здзіўленым, уражаным чым-н.;

2) своечасова спахапіцца, зразумець.

Браць (узяць) у галаву што (разм.) — многа думаць пра што-н.

Валіць (перакладаць) з хворай галавы на здаровую (разм., неадабр.) — перакладваць віну на іншага.

Выкінуць з галавы каго-што (разм.) — перастаць думаць, забыцца пра каго-, што-н.

Галава і два вухі (разм., неадабр.) — пра нездагадлівага, прастакаватага чалавека.

Галава садовая (разм., неадабр.) — пра някемлівага, неразумнага чалавека, разяву.

Галава як рэшата (разм.) — пра дрэнную памяць.

Дайсці сваёй галавой (разм.) — самастойна разабрацца ў чым-н.

Дурыць галаву (разм., неадабр.) — збіваць з панталыку сваімі патрабаваннямі, капрызамі.

Крукам (шастом) галавы не дастаць каму (разм., неадабр.) — пра вельмі ганарыстага чалавека.

Лезці ў галаву (разм.) — неадступна, назойліва ўзнікаць, з’яўляцца ў думках.

Мець галаву (на плячах, на карку) (разм., неадабр.) — быць талковым і разумным.

На галаву (разм.) — у разліку на кожнага.

На сваю галаву (разм.) — сабе на клопат.

Прыйсці ў галаву (разм.) — з’явіцца, узнікнуць (пра план, намер і пад.).

Прытуліць галаву (разм.) — знайсці прытулак дзе-н.

Як снег на галаву (разм.) — нечакана, раптоўна.

|| памянш. гало́ўка, -і, ДМ -ло́ўцы, мн. -і, -ло́вак, ж. (да 1 і 6 знач.).

|| ласк. гало́вачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 3 знач.).

|| прым. галаўны́, -а́я, -о́е (да 1 і 5 знач.).

Г. мозг.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што і без дап. Утвараць голасам музычныя гукі; выконваць вакальныя творы; умець гэта рабіць.

С. песню.

С. у оперы.

С. басам.

2. каго-што і без дап. Выконваць оперную партыю.

С.

Міхала.

3. Пра пеўчых і некаторых іншых птушак: цёхкаць, шчоўкаць, свістаць і пад.

Салавей спявае.

Галасіста спяваў певень.

4. перан., без дап. Быць прасякнутым узнёслым, радасным пачуццём.

Сэрца маё спявае.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра музычныя інструменты: меладычна гучаць.

Цымбалы спяваюць.

6. аб кім-чым і пра каго-што. Складаць вершы пра што-н., услаўляць у вершах, песнях.

Паэт спявае аб Радзіме.

|| зак. праспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 1—3 знач.).

|| наз. спява́нне, -я, н. і спеў, спе́ву, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

благоустро́йство ср. упара́дкаванасць, -ці ж.; (действие) добраўпара́дкаванне, -ння ср., упара́дкаванне, -ння ср.; (благосостояние) дабрабы́т, -ту м.;

забо́та о благоустро́йстве го́рода кло́пат пра дабрабы́т го́рада;

отде́л городско́го благоустро́йства аддзе́л гарадско́га добраўпара́дкавання.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

неизве́стность невядо́масць, -ці ж.;

быть в неизве́стности о чье́й-л. судьбе́ нічо́га не ве́даць пра чый-не́будзь лёс;

жить в неизве́стности жыць у невядо́масці;

◊

покры́то мра́ком неизве́стности пакры́та це́мрай невядо́масці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)