сасцёбаць, -аю, -аеш, -ае; -аны і сасцяба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (разм.).
1. каго-што. Збіць, сцябаючы чым-н.
С. траву.
С. куст парэчак.
2. што. Сапсаваць, зрабіць непрыгодным сцябаючы (пра пугу).
С. пугу.
3. каго (што). Удараючы пугай, дубцом, пакрыць пісагамі шкуру жывёлы.
|| незак. сасцёбваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. сасцёбванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спячы́, спяку́, спячэ́ш, спячэ́; спячо́м, спечаце́, спяку́ць; спёк, спякла́, -ло́; спячы́; спе́чаны; зак.
1. гл. пячы.
2. каго-што. Апаліць агнём, пашкодзіць чым-н. гарачым скуру чаго-н.
С. руку.
3. Апячы (пра адчуванне, выкліканае чым-н. пякучым.
Гарачай кавай увесь рот спёк.
4. перан., што. Зрабіць што-н. хутка, наспех (разм.).
С. даклад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
стрэ́сці, страсу́, страсе́ш, страсе́; страсём, страсяце́, страсу́ць; строс, стрэ́сла; страсі́; стрэ́сены; зак., што.
1. Трасучы, скінуць што-н.
С. пясок з палавіка.
С. расу з травы.
2. Трасучы, змяшаць разам; зрабіць трасянку.
С. сена з саломай.
|| незак. стрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае і страса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. стрэ́сванне, -я, н. і страса́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
суці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго-што. Супакоіць, давесці да стану спакою, уціхамірыць.
С. дзяцей.
2. што. Змякчыць, зрабіць менш адчувальным; аслабіць, прыглушыць якое-н. пачуццё.
С. боль.
С. хваляванне.
3. каго-што. Прыцішыць, затрымаць (чый-н. ход, рухі пад.).
С. каня.
С. бег.
|| незак. суціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. суцішэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
улама́ць, уламлю́, уло́міш, уло́міць; улама́ў, -ма́ла; уламі́; улама́ны; зак. (разм.).
1. што. Праламаць, зрабіць пралом.
У. страху.
2. што і чаго. Ломячы, аддзяліць, адламаць.
У. хлеба.
3. перан., каго (што). Пераканаць, угаварыць з цяжкасцю.
Ледзь уламалі ўпартага.
|| незак. уло́мліваць, -аю, -аеш, -ае і уло́мваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. уло́мліванне, -я, н. і уло́мванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
возде́йствие ср. уздзе́янне, -ння ср.; (влияние) уплы́ў, -лы́ву м.;
находи́ться под возде́йствием (кого, чего) быць пад уздзе́яннем (уплы́вам) (каго, чаго);
оказа́ть возде́йствие на кого́ зрабі́ць уздзе́янне (уплы́ў) на каго́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
успе́ть сов.
1. (уложиться во времени) паспе́ць; (к сроку, ко времени — ещё) тра́піць у час;
2. уст. (достигнуть успеха) дасягну́ць по́спеху; (сделать успехи) зрабі́ць по́спех; (иметь успех) мець по́спех.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
бяскры́лы, ‑ая, ‑ае.
Які не мае крылаў. Бяскрылыя насякомыя. Бяскрылы страус. // перан. Пазбаўлены творчай сілы. Абком і гарком паставілі задачу — зрабіць мікрараён найпрыгажэйшым у горадзе, самым сучасным па архітэктурным вырашэнні, і некалькі бяскрылых праектаў ужо былі адхілены. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачарні́ць, ачарню, ачэрніш, ачэрніць; зак., каго-што.
1. Зрабіць чорным, афарбаваць у чорны колер.
2. перан. Узвесці паклёп, абгаварыць; зняславіць. [Паўлінка:] Гэта ж трэба ведаць, столькі мой тата на.. [Якіма] усякай дарэмшчыны пагаварыў і ачарніў, а.. [Якім] хоць бы што. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акра́сіць, акрашу, акрасіш, акрасіць; зак., каго-што.
1. Тое, што і закрасіць.
2. Зрабіць весялейшым, цікавейшым (жыццё, існаванне). Для Алесіка.. [Лабановіч] купіў мультановую кашульку і паясок, бо шкада было закіданага хлапчука і хацелася чым-небудзь акрасіць яго жыццё. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)