спроси́ться

1. (попросить разрешения) спыта́цца, папыта́цца (у каго);

ушёл не спрося́сь пайшо́ў не спыта́ўшыся;

2. безл. / с тебя́ (с него́) спро́сится з цябе́ (з яго́) бу́дуць спаганя́ць (спаго́няць).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

угляде́ть сов.

1. (увидеть) уба́чыць, угле́дзець;

2. (устеречь) разг. упільнава́ць, дагле́дзець (каго, што);

ра́зве за всем угляди́шь? хі́ба за ўсім упільну́еш?;

за ним не угляди́шь яго не ўпільну́еш.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усмотре́ть сов.

1. уба́чыць, угле́дзець;

2. (устеречь) дагле́дзець, упільнава́ць (каго, што);

за всем сра́зу не усмо́тришь за ўсім адра́зу не дагле́дзіш;

за ним не усмо́тришь яго́ не ўпільну́еш.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уче́сть сов.

1. улічы́ць; прыня́ць пад ува́гу;

я учёл его́ замеча́ние я ўлічы́ў яго́ заўва́гу;

2. (подсчитать) улічы́ць, падлічы́ць;

уче́сть расхо́ды улічы́ць (падлічы́ць) выда́ткі;

3. (вексель) фин. дыскантава́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zumál

1.

adv асаблі́ва, перад усі́м; найпе́рш

~ wenn — асаблі́ва калі́

2.

cj тым больш што

wir besúchen ihn gern, ~ (wenn) auch sein Brúder dabéi ist — мы ахво́тна наве́дваем яго́, тым больш калі́ пры гэ́тым быва́е яго́ брат

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

АСМА́Н Ібн Афан

(?—656),

трэці праведны халіф (з 644) у Араб. халіфаце; адзін з паплечнікаў і зяць Мухамеда. З роду Амеядаў. Па яго даручэнні складзена афіц. рэдакцыя Карана. Пры Асману тэр. халіфата значна пашырылася. Аддаваў перавагу меканскай, пераважна амеядскай, знаці. Яго палітыка выклікала незадаволенасць у войску і сярод часткі араб. знаці. Забіты ў час паўстання ў Медыне.

т. 2, с. 37

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БА́ЙРОЙЦКІ ТЭА́ТР,

Байрэйцкі тэатр (ням. Festspielhaus літаральна Дом урачыстых паказаў), оперны тэатр у г. Байройт (Баварыя). Створаны па задуме Р.Вагнера, прызначаны для выканання яго твораў. Адкрыты ў 1876 яго тэтралогіяй «Пярсцёнак нібелунга». З 1882 дзейнічае ў час штогодніх Байройцкіх фестываляў, прысвечаных творчасці Вагнера. Спектаклямі тэатра кіравалі дырыжоры Г.Рыхтэр, Ф.Мотль, Р.Штраус, К.Мук, А.Тасканіні, В.Фуртвенглер, Г.Караян і інш.

т. 2, с. 226

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АНТАБЛЕМЕ́НТ

(франц. entablement),

верхняя частка збудавання, якая падтрымліваецца калонамі, пілястрамі або завяршае сцяну; элемент арх. ордэра. Падзяляецца на архітраў, фрыз, карніз. Узнік на аснове драўлянага бэлечнага перакрыцця, у сваіх формах адюстроўвае яго структуру. Сфарміраваўся ў класічных ордэрах манум. мураванай архітэктуры Стараж. Грэцыі і Рыма, дзе выпрацаваны яго прапорцыі. Антаблемент — адзін з важнейшых элементаў паяруснага члянення алтароў і іканастасаў.

т. 1, с. 378

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АНТО́НАЎ Міхаіл Майсеевіч

(11.3.1923, г.п. Краснаполле Магілёўскай вобл. — 4.8.1943),

Герой Сав. Саюза (1943). Скончыў танк. вучылішча (1941). У Вял. Айч. вайну з ліп. 1941 на фронце. Камандзір танк. ўзвода ст. лейтэнант Антонаў вызначыўся ў ліп.—жн. 1943 пры вызваленні г. Арла: танкісты яго ўзвода 7 разоў атакавалі ворага на падыходзе да горада, першыя ўварваліся ў яго. Загінуў у баі.

т. 1, с. 387

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕКА́РЫЯ

(Beccaria) Чэзарэ (15.3.1738, Мілан — 28.11.1794),

італьянскі асветнік, юрыст і публіцыст. Навучаўся ў езуіцкай калегіі. Д-р права. У галіне крымін. права праводзіў ідэі франц. асветнікаў. У працы «Пра злачынствы і пакаранні» (1764) упершыню даў крытычны аналіз сучаснага яму крымін. заканадаўства і яго выкарыстання на практыцы. Вял. значэнне мелі яго ідэі пра адпаведнасць пакарання ўчыненаму злачынству.

т. 2, с. 376

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)