несапра́ўдны
1. юрыд (які не мае законнай сілы) nicht géltend, úngültig, níchtig, áußer Kraft;
прызна́ць несапра́ўдным für úngültig [níchtig] erklären;
2. (штучны, падроблены) gefälscht, verfälscht, falsch, imitíert;
несапра́ўдныя мане́ты fálsche Münzen;
3. (які вонкава падобны да чаго-н) falsch, únwahr, únrichtig; Schein-, Trug- (падманны)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
falsch
1.
a
1) фальшы́вы; шту́чны, падро́блены
2) няпра́вільны, памылко́вы
únter ~em Námen — пад чужы́м і́мем
éinen ~en Weg éinschlagen* — стаць на няпра́вільны шлях
2.
adv няпра́вільна, памылко́ва
~ schréiben* — піса́ць з памы́лкамі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
шёлк в разн. знач. шоўк, род. шо́ўку м.; ядва́б, -бу м.;
иску́сственный шёлк шту́чны шоўк;
◊
на пу́зе шёлк, а в пу́зе щёлк посл. на назе́ бот рыпі́ць, а ў гаршку́ тра́сца кіпі́ць; бо́ты но́выя, а пя́ты го́лыя; хоць без цу́кру, але ў спо́дачку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
док
(гал. dok, англ. dock)
1) партовае збудаванне для рамонту, а часам і пабудовы суднаў;
2) штучны партовы басейн з затворам, прызначаны для стаянкі суднаў пад пагрузкай-разгрузкай у месцах з вялікімі прыліўна-адліўнымі ваганнямі ўзроўню мора;
3) зборна-разборнае збудаванне для тэхнічнага абслугоўвання вялікіх лятальных апаратаў (пераважна дырыжабляў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Во́зера ’прыродны вадаём або штучны ставок’ (БРС, Яруш., Шат., Касп., Бяльк., КТС); ’ста́рык на лузе’; ’крыніца’ (Яшк.). Рус. о́зеро, дыял. о́зер, укр. о́зеро, ст.-рус. озеро, ст.-слав. ѥзеро, ѥезерь, польск. jezioro, чэш. jezero, славац. jazero, в.-луж. jezor, н.-луж. jazor, каш. jezor, серб.-харв. jȅzero, славен. jezȇro, jȇzer м. р., jézera ж. р., балг. е́зеро ’возера; крыніца ў рацэ або вільготнай глебе’. Прасл. *ęzęra — форма з перагаласоўкай jezero (БЕР, 1, 482). Роднаснымі з’яўляюцца літ. ẽžeras, ãžeras ’возера, сажалка, стаў’, лат. ezers ’тс’, ст.-прус. aśsaran ’тс’ (Бернекер, 1, 455), грэч. Ἀχέρων ’найменне ракі ў апраметнай’, ἀχερούσία ’балоцістыя воды’ (Траўтман, 73). Далей ёсць падставы для збліжэння з слав. ezъ (гл. яз) (Мейе, BSL, 25, 11 і наст.; 29, 38 і наст.; БЕР, там жа; Слаўскі, 1, 571; Машынскі, JP, 37, 299; Тапароў, Прус., 131 і наст.). Гл. таксама Фасмер, 3, 125.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падбо́р, ‑у і ‑а, м.
1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. падабраць (у 1, 5 знач.) і падабрацца (у 1 знач.). // У жывёлагадоўлі і раслінаводстве — адбор для спарвання і скрыжавання з мэтай атрымання лепшага патомства. Падбор раслін. Падбор асобін. Штучны падбор.
2. ‑у. Тое, што падабрана; набор. Падбор кніг у асабістай бібліятэцы. Падбор кветак у букеце. // Спалучэнне (фарбаў). Марына Паўлаўна тлумачыла дзецям, якія кветкі дзе трэба садзіць, каб тады, калі яны зацвітуць, быў прыгожы падбор фарбаў... Васілевіч.
3. ‑а. Уст. Абцас, зроблены з кавалкаў скуры. [Ніна] надзела туфелькі на высокіх падборах, адышла ад люстра і азірнулася. Лобан.
•••
У падбор — падрад, у адзін радок, без абзаца.
(Як) на падбор — аб кім‑, чым‑н. аднолькавым па выгляду, якасці і пад. Пасыпаліся арэхі, буйныя, поўныя, усе як на падбор. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́тка
1. Сажалка, невялікі штучны вадаём (Крыч.).
2. Невялікая застава, плаціна (Нас., Крыч., Нас. АУ).
3. Пляцень цераз рэчку; выхад з возера, старыка для лоўлі рыбы нератам (Ветк., Стол.). Тое ж гаток (Жытк., Кар., Сал., Стол.).
4. Дарога на балоцістым, нізкім месцы з ламачча, галля і зямлі (Стол.). Тое ж гаток (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
lód, lodu
м.
1. лёд;
zimny jak lód — халодны як лёд;
lód sztuczny — штучны лёд;
budować zamki na lodzie — будаваць паветраныя замкі;
zostać na lodzie — застацца ні з чым;
(pieniędzy) jak lodu — (грошай) як мякіны; колькі заўгодна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́гар
1. Месца, дзе згарэў лес, выгараў торф у балоце (БРС).
2. Балоцісты лужок сярод поля (Краснап. Бяльк.).
3. Ралля на месцы выпаленага лесу (Віц. Нік. 1895).
4. Месца на лузе, на полі, дзе выпалена сонцам трава, пасеў (Слаўг.).
5. Выкапанае вадасховішча, штучны ставок недалёка ад хаты (Беш. Касп.).
□ ур. Выгар (лес, поле) каля в. Шаламы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
вал
1. Штучны земляны насып у выглядзе вялікага бурта з грэбнем (Пол.), узгорка (Жытк., Тур.).
2. Нагорнуты экскаватарам доўгі грэбень кустоў з карэннем (Сал., Слаўг.).
3. Высокае месца, груд пасярод балота (Глуск. Янк. II).
4. Хваля, вадзяны грэбень, падняты ветрам (Гродз., Жытк., Тал. Мядзв.).
□ ур. Вал Івана Грознага ў Полацку, ур. Вал (насып) Тур. (Кав. 340), ур. Вал (груд сярод балота) каля в. Клетнае Глуск.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)