*Прашчаве́рваны, прошчаве́рваны (хлеб, страва) ’пракіслы’ (жыт., Вешт.). Да *шчавер, палес. шшэ́вэр, шʼшʼа́вер ’шчаўе’ (Бейл.). Параўн. яшчэ ашчавець, шчавы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раза́ля ’страва, прыгатаваная з тоўчанай бульбы і цыбулі’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Іранічна да франц. rossolis ’лікёр з духмянасцямі’?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разлу́ка ’страва з вады і пшанічнай мукі’ (Касп.). Няясна. Магчыма, семантычная інавацыя (іранічнае ўтварэнне?) на базе разлучы́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rybny
rybn|y
рыбны;
danie ~e — рыбная страва;
sklep ~y — рыбная крама
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
чабурэк, ‑а, м.
Страва народаў Усходу — піражок з тонка раскачанага прэснага цеста, начынены баранінай. Лягчэй было Хрысціне крымскія чабурэкі падаць на стол, чым бульбу. Гроднеў. А Крым — гэта нешта карычневае, фіялетава-карычневае, спякотнае, і татары па станцыях прадаюць чабурэкі. Лобан.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
danie
н.
1. страва;
obiad z trzech dań — абед з трох страў;
drugie danie — другая страва;
karta dań — меню;
2. назоўнік ад dać danie możliwości — даванне магчымасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
scallop [ˈskɒləp] n.
1. ство́ркавая ра́кавіна; фо́рмачка ў вы́глядзе ра́кавіны (для запякання рыбы)
2. во́страя стра́ва з ву́стрыц (прыгатаваная ў ракавіне рыбы-грабянька); эскало́п; сма́жаная бу́льба ў це́сце
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Ква́снік ’хвошч’, ’варыва з расолу і круп’ (ТС), ’страва з хлебнага квасу і сушаных грыбоў’ (Сцяшк. Сл.). Гл. квас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паяду́ха ’вадкая страва’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да па‑яда́ць < е́сці (гл.). Аналагічнае аддзеяслоўнае ўтварэнне — рус. похлёбка (< по‑хлеба́ть).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талакно́ ’мука з ачышчанага пражанага аўса; страва з такой мукі’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Касп., Серб. Вічын, Шат., Бяльк., Сержп. Прымхі, Пятк. 2, Сл. ПЗБ, ЛА, 4), ’страва з аўса’ (Жд. 3), ’кісель з аўсянай мукі’ (полац., ЛА, 4), ’зацірка з цёртага канаплянага семені’ (Мат. Гом.), ’страва, прыгатавала з грэцкай мукі і кіслага малака’ (лях., Сл. ПЗБ), талакно́, толокно́ ’страва з аўсянай мукі або патоўчанага канаплянага семені’ (Лекс. Бел. Палесся), толокно́ ’страва з аўсянай мукі’ (ТС). Параўн. укр. толокно́ ’мука з падсушанага аўса, тоўчаных сухароў’, рус. толокно́ ’тоўчаная аўсяная мука, каша з гэтай мукі’, польск. tłokno ’ежа з аўсянай мукі, гарачай вады і малака’. Паводле Сноя (гл. Бязлай, 4, 187), сюды ж славен. *tlakno ’нейкая мучная ежа’, рэканструяванае на падставе запазычання ў ням. бавар. Talken ’аўсяныя крупы’, што да *tolkъno, з якога праз усходнеславянскія мовы было запазычана фін. talkkuna ’аўсяная каша’ (Фасмер, 4, 73). Звязана з таўчы (гл.), паколькі рэдкая словаўтваральная мадэль з суф. ‑ъno (параўн. сукно, валакно і пад.) характэрна для старых назваў вынікаў дзеяння, выражаных зыходным дзеясловам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)