Verbum

анлайнавы слоўнік

гмах, ‑у, м.

Вялікі вышынны будынак. Я ў сталіцы ізноў Сярод гмахаў-дамоў, Што здзіўляюць красой небывалай. Журба. Высокі клён, Але і ён — Па пояс дому-гмаху. Макаль. // перан. Увогуле пра што‑н. вялікае, велічнае. Дуб і сосны — векавыя гмахі, Не баяцца бур і навальніц. Пысін. Грамада — вялікі гмах: Адзін ляжа, сто ідзе, А хто ж роўны грамадзе?! Купала.

[Польск. gmach з ням.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трыльё́н ‘лік, роўны тысячы мільярдаў’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Запазычана з франц. trillion ‘тс’, якое ўтворана з суфіксоідам ‑lion (з mil‑lion) з заменай mil‑ на лац. tria — лічба мае ў 3 разы болей нулёў, чым у тысячы. У беларускую мову лічба трыльён прыйшла, хутчэй за ўсё, праз рускую мову (СИС; SWO, 1980; Голуб-Ліер, 98, 489; ЕСУМ, 5, 638).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

са́рас

(гр. saros = мятла)

астр. перыяд паўтаральнасці ў тым жа парадку сонечных і месячных зацьменняў, роўны прыблізна 18 гадам $10 \frac{1}{3}$ або $11 \frac{1}{3}$ суткам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэ́рцыя

(лац. tertia = трэцяя)

1) муз. інтэрвал, які ахоплівае тры ступені дыятанічнага гукарада;

2) друкарскі шрыфт, кегель якога роўны 16 пунктам (6 мм); выкарыстоўваецца для набору загалоўкаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Null

f -, -en нуль

das Ergébnis ist gleich ~ — перан. вы́нік ро́ўны нулр

zehn Grad über [únter] ~ — дзе́сяць гра́дусаў вышэ́й [ніжэ́й] нуля́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

просве́т в разн. знач. прасве́т, -ту м.;

в просве́те ме́жду дере́вьями у прасве́це памі́ж дрэ́вамі;

просве́т окна́ ра́вен ме́тру прасве́т акна́ ро́ўны ме́тру;

пого́ны с двумя́ просве́тами паго́ны з двума́ прасве́тамі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АКТА́НАВЫ ЛІК,

умоўная колькасная характарыстыка ўстойлівасці да дэтанацыі маторнага паліва для карбюратарных рухавікоў. Актанавы лік роўны колькасці (аб’ёмных %) ізаактану (актанавы лік прыняты за 100) у яго сумесі з н-гептанам (актанавы лік прыняты за 0). Для кожнага паліва падбіраецца эталонны эквівалент гэтай сумесі. Актанавы лік бензінаў можна павысіць на 4—15 адзінак дабаўкай да 0,1% прысадак, напр. тэтраэтылсвінцу. Звычайна бензіны маюць актанавы лік 76—98.

т. 1, с. 209

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АБСАЛЮ́ТНАЯ ВЕЛІЧЫНЯ́ рэчаіснага ліку, велічыня, роўная гэтаму ліку, калі ён дадатны, роўная процілегламу ліку, калі ён адмоўны, і роўная нулю, калі лік роўны нулю. Абсалютная велічыня ліку a абазначаецца (a). Напр., (+2) = (-2) = 2, (0) = 0. Абсалютная велічыня (або модуль) комплекснага ліку a + bi, дзе a і b — рэчаісныя лікі, роўныя $(a + b i) = \sqrt{+ a^{2} + b^{2}}$ . Напр., (i) = (-i) = 1, (3 + 4i) = 5.

т. 1, с. 43

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АВАГА́ДРА ЗАКО́Н,

адзін з асноўных законаў малекулярнай фізікі, паводле якога ў роўных аб’ёмах ідэальных газаў пры аднолькавых т-ры і ціску змяшчаецца аднолькавая колькасць малекул. Адкрыты А.Авагадра ў 1811. З Авагадра закона вынікае, што пры аднолькавых т-ры і ціску 1 моль кожнага ідэальнага газу займае аднолькавы аб’ём. роўны пры нармальных умовах 22,4∙10^-3 м³, ці 22,4 л, а шчыльнасці газаў прама прапарцыянальныя іх малекулярным масам.

т. 1, с. 57

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пэр

(англ. peer, фр. pair, ад лац. par = роўны)

званне прадстаўнікоў вышэйшага дваранства ў Англіі і Францыі; у Францыі ліквідавана ў 1789 г., у Англіі існуе і зараз.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)