ты́каць¹, -аю, -аеш, -ае; -аем, -аеце, -аюць; незак.
1. у каго-што або чым. Поркаць чым-н., пастукваць.
Т. кіем у зямлю.
2. што. Утыкаць, усоўваць, уводзіць куды-н., у што-н.
Т. кнопкі ў сцяну.
Т. ва ўсе камісіі (перан.).
3. што або чым. Падносіць блізка, паказваць на каго-, што-н.
Т. пальцам у кожную літару.
4. перан., каго-што або кім-чым. Пастаянна напамінаць, гаварыць аб кім-, чым-н., упікаць чым-н., папракаць (разм., неадабр.).
◊
Тыкаць носам (разм., неадабр.) — звяртаць чыю-н. увагу на што-н. (віну, учынак і пад.; звычайна ў грубай форме).
|| зак. ткнуць, ткну, ткнеш, ткне; ткнём, ткняце́, ткнуць; ткні́ і ты́кнуць, ты́кну, ты́кнеш, ты́кне; ты́кні.
|| наз. ты́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мя́цца
1. (пра тканіну і пад.) kníttern vi;
гэ́тая ткані́на не мне́цца dieser Stoff kníttert nicht, dieser Stoff ist knítterfrei [knítterarm];
2. (таптацца) hín- und hértreten*;
3. разм (паказваць нерашучасць) únschlüssig sein, nicht mit der Spráche heráus wóllen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
со́ваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да сунуць (у 1–5 знач.).
2. каго-што. Перамяшчаць, перасоўваць з месца на месца. Варушыць Аўгіня вілачнікам гаршкі, чапялой патэльню совае да вуголляў. Бядуля. Потым пасажыры совалі кашалёк нагамі, пакуль ён не апынуўся ў кутку, дзе стаяў безбілетны Віця. Якімовіч.
3. безас. Разм. Пра рэзкі боль. Совае ў калена.
•••
Соваць (сунуць, тыцкаць) нос куды — умешвацца ў што‑н., звычайна не ў сваю справу.
Соваць (тыцкаць) пад нос каму — даваць, паказваць што‑н. непачціва, абы-як.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
repeat1 [rɪˈpi:t] n.
1. паўтарэ́нне ра́дыё- або́ тэлепрагра́мы;
There will be a repeat of this film on Friday. Гэты фільм будуць зноў паказваць у пятніцу.
2. паўтарэ́нне;
a repeat order паўто́рны зака́з
3. mus. паўтарэ́нне асо́бных раздзе́лаў п’е́сы; рэпры́за
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
present4 [prɪˈzent] v.
1. дары́ць, падно́сіць, уруча́ць;
present a prize to the winner/present the winner with a prize уруча́ць прыз перамо́жцу
2. прадстаўля́ць; пака́зваць, падава́ць, прад’яўля́ць;
present a report/evidence прадстаўля́ць дакла́д/до́казы;
present one’s passport/tickets прад’яўля́ць па́шпарт/біле́ты
3. перадава́ць, пасыла́ць;
present one’s apologies прыне́сці прабачэ́нні;
present one’s compliments вы́казаць паша́ну
4. знаёміць, прадстаўля́ць;
He was presented to the Queen. Ён быў прадстаўлены каралеве.
5. пака́зваць, дава́ць спекта́кль;
The National Theatre is presenting a new production of “Hamlet”. Нацыянальны тэатр паказвае новую пастаноўку «Гамлета».
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ука́зывать несов.
1. (показывать) пака́зваць; (обращать внимание, отмечать — ещё) зазнача́ць; (называть) называ́ць;
2. (разъяснять) раска́зваць, растлума́чваць; (давать наставления, учить — ещё) ука́зваць, навуча́ць;
3. (устанавливать, определять, называть, намечать) вызнача́ць, прызнача́ць, называ́ць; см. указа́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
манумента́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўражвае сваёй магутнасцю; велічны, грандыёзны. На нашых вачах з руін узнімаюцца манументальныя дамы, праспекты і вуліцы мяняюць напрамкі. Лобан. Грандыёзны ансамбль увенчаны манументальнай 13‑метровай фігурай савецкага воіна-вызваліцеля. «Маладосць». // перан. Вялікі, рослы, мажны (пра чалавека). Устаў з свайго месца манументальны Пацяроб і ўладна супакоіў публіку. Зарэцкі.
2. перан. Грунтоўны, глыбокі па зместу. Манументальная проза.
3. Выражаны ў грандыёзных формах. Манументальнае мастацтва. Манументальны жывапіс. □ У сваіх манументальных роспісах і пано мастак [Шагал] не адмаўляецца ад улюбёнай звычкі паказваць людзей у рэальным становішчы. Шматаў.
[Ад лац. monumentalis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кула́га ’саладуха, ягады, звараныя з мукой, зацірка, кулеш’ (Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Касп., Нік. Очерки, Арх. ГУ, Грыг., Чач., Вешт., Др.-Падб., Маш., Гарэц., Шн., Мат. АС, Янк. Мат., Мат. Маг., Нар. словатв., Бяльк., Сержп. Грам., КЭС, лаг., Яўс., Серб.). Укр. кулага, рус. кулага ’тс’. Параўн. кулеш (гл.). Унутраную форму слова кулага можна ўбачыць у такіх дзеясловах, як кулажыцца, кулажыць ’паказваць на дождж’ (Нас. Сб., Юрч.). Адсюль відаць, што першаснае значэнне было ’вадкая сумесь’. Словаўтваральна мадэль з суфіксам ‑ага. Першасны дзеяслоў, на жаль, надзейна не рэканструюецца, але серб.-харв. ку́ља ’мамалыга’ дае яшчэ адну падставу для выдзялення ў кулага суфікса ‑ага. Слаўскі (3, 347) бачыць рэлікты зыходнага дзеяслова ў kuliti, kuljati (гл. куляць 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
display
[dɪˈspleɪ]
1.
v.t.
1) выстаўля́ць, пака́зваць
2) выяўля́ць
3) разго́ртваць
4) Print выдзяля́ць адме́нным шры́фтам
2.
n.
1) вы́стаўка f., пака́з -у m.
2) дысплэ́й -я m.
3) паказу́ха f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hold up
а) падтры́мваць, падпіра́ць
б) трыма́цца ў цане́, высо́ка цані́цца
в) пака́зваць; падня́ць уго́ру, каб паказа́ць
г) затрыма́ць сі́лаю і абрабава́ць
д) патрыва́ць, пратрыма́цца не́йкі час (напр. пра ве́цер)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)