палітзаня́ткі, ‑каў; адз. няма.

Заняткі на грамадска-палітычную тэму. Ідуць заняткі ў школе, у кінатэатры дэманструецца новы фільм, у чырвоных кутках інтэрнатаў праводзяцца палітзаняткі. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што.

1. Памеціць нанава, іначай, паставіць новы адметны знак, метку. Перамеціць бялізну.

2. Памеціць усё, многае. Перамеціць усе дрэвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старшынёў, ‑ева.

Які належыць старшыні. Тодар, не чакаючы старшынёвага адказу, пералез цераз высокі новы плот і, прыжмурыўшыся, акінуў гарод вачыма: — Так... Пачнём ад мяжы... Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

но́вшество ср. навіна́, -ны́ ж.; (новизна) навізна́, -ны́ ж.; (нововведение) новаўвядзе́нне, -ння ср.; (новый порядок) но́вы пара́дак; (новый обычай) но́вы звы́чай; (новое дело) но́вая спра́ва;

введе́ние техни́ческих но́вшеств увядзе́нне тэхні́чных наві́н;

люби́тель вся́ких но́вшеств ама́тар усяля́кай навізны́ (усяля́кіх новаўвядзе́нняў, усяля́кай но́вай спра́вы).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

нова... (а таксама нава...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач.:

1) новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр.: новазаведзены, новаўтварэнне;

2) які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр.: новаадкрывальнік, новапасяленец;

3) не старажытны (у 1 знач.), напр., новаеўрапейскі;

4) які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр.: нованароджаны, новапрызначаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́насіць, -нашу, -насіш, -насіць; -нашаны; зак.

1. што. Перанесці за некалькі прыёмаў усё, поўнасцю.

В. сена з балота.

2. каго. Пра маці: пранасіць у сабе да родаў.

В. дзіця.

3. перан., што. Абдумаць да поўнай яснасці, закончанасці.

В. новы замысел.

4. што. Выцерці, працерці ў выніку доўгага нашэння.

Вынашаны касцюм.

|| незак. выно́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 2—4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ужы́ць (скарыстаць, выкарыстаць) ánwenden* vt, verwénden* vt (прымяняць);

ужы́ць но́вы ме́тад ein néues Verfáhren ánwenden* [verwénden*];

ужы́ць вы́раз éinen Áusdruck benútzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

зазы́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які зазывае, гучыць як заклік. Зазыўныя песні дзяўчат падганялі Ласніцкага. Зарэцкі. Вечаровую цішыню прарэзалі зазыўныя гукі трубы гарніста — сігнал на новы паход. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кайназо́й

(ад гр. kainos = новы + zoe = жыццё)

самая новая эра ў геалагічнай гісторыі Зямлі, якая распачалася 67 мільёнаў гадоў таму назад.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ранко́р ’абурэнне’ (Новы час, 2004, № 10). Са ст.-бел. ранкоръ, ренкоръ ’гнеў, злосць, абурэнне’ (Ст.-бел. лексікон), якое, у сваю чаргу, са ст.-польск. rankor ’гнеў’, згодна з Брукнерам (453), з лац. rancor < rancidius ’аб ёлкім смаку’ няяснага паходжання.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)