сок, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Вадкасць, якая знаходзіцца ў клетках, тканках і поласцях раслінных і жывёльных арганізмаў.
Кляновы с.
Страўнікавы с.
2. Напітак, які вырабляюць з мякаці розных пладоў.
Купіць вінаграднага соку.
◊
Варыцца ў сваім саку (неадабр.) — працаваць, не падтрымліваючы сувязі з тымі, хто займаецца падобнай работай, не выкарыстоўваць іх вопыт.
Выціснуць усе сокі з каго-н. — абяссіліць празмернай работай.
У самым саку (разм.) — у росквіце фізічных сіл.
|| прым. со́кавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́йла, ‑а, н.
Піццё для жывёлы, звычайна з мукой, вотруб’ем і пад. Андрэй прынёс з хаты цёплае пойла, забеленае мукой. Чарнышэвіч. // Разм. Пра напітак, непрыемны на смак. [Хальс:] Што ж, калі няма віна, прыдзецца паспрабаваць гэтае пойла. Мележ. [Кушнер:] — Ехалі назад, — заехалі ў чайную ў Вярбовічах. І, канешне, выпілі. Ды што пілі! Піва і нейкае пладовае віно .. Пойла. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
некта́р
(гр. nektar)
1) напітак багоў у старажытнагрэчаскай міфалогіі, які даваў ім бессмяротнасць;
2) салодкі сок, які выдзяляюць кветкі меданосных раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эліксі́р
(фр. élixir, ад ар. al-iksir = філасофскі камень)
1) выцяжка з раслін ці моцны настой чаго-н. на спірце, які ўжываецца ў медыцыне і касметыцы (напр. зубны э.);
2) фантастычны напітак, які марна шукалі алхімікі як сродак, што нібыта зможа прадоўжыць чалавечае жыццё («э. жыцця»);
3) жарт. незвычайны, цудадзейны напітак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канья́к
(фр. cognac, ад Cognac = назва фр. горада)
моцны алкагольны напітак са спірту, атрыманага перагонкай вінаградных він і вытрыманага ў дубовых бочках.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Паі́ць ’даваць піць каму-н.; насычаць вільгаццю, вадой’. Рус. пои́ть, ст.-рус., ст.-слав. поити, польск. poić, чэш. pojiti, серб.-харв. по̀јити, славен. pojíti, pojim, балг. поя́ ’паю’. Праслав. pojiti. Фасмер (3, 304) асновай гэтага дзеяслова лічыць прасл. *pojь ’напітак’, які ад піць (гл.) з аблаутам у корані. Махэк (452) мяркуе, што ў прасл. была ўтворана дзеяслоўная аснова з poj‑, г. зн. не абавязкова ад назоўніка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ві́скі
(англ. whisky)
моцны алкагольны напітак, які атрымліваюць перагонкай зброджанага сусла, прыгатаванага са збожжавай сыравіны; першапачаткова вырабляўся ў Англіі і ЗША.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
кака́ва
(ісп. сасао, ад індз. kakauatt)
парашок з зярнят шакаладнага дрэва (расце ў трапічных лясах), а таксама напітак з гэтага парашку.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ко́фе
(англ. coffee, гал. kaffie, ад ар. kahva)
зярняты або парашок з зярнят кафейнага дрэва, а таксама напітак з гэтага парашку.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Барда́ 1 ’брага’ (Сцяшк., Сцяшк. МГ). Рус. барда́, укр. барда. Лічыцца запазычаннем з цюрк. моў: тое ж самае, што і бурда́ (гл.). Фасмер (1, 126) указвае на паралелі салта́н|султа́н. Гл. яшчэ Шанскі, 1, Б, 43; Рудніцкі, 80. Сюды і бел. бардахлы́ст ’п’яніца’ (Нас.) да барда́ і хлыста́ць. Парася. рус. бурдохлы́ст ’вельмі дрэнная ежа, дрэнны напітак’ (гл. Фасмер, 1, 207, пад брандахлы́ст).
Барда 2 ’тупая сякера’ (Касп.). Гл. барта.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)