аптыма́льны
(ад лац. optimus = найлепшы)
самы спрыяльны, найбольш адпаведны пэўным умовам і задачам (напр. а. варыянт).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
глабулі́ны
(ад лац. globulus = шарык)
найбольш пашыраная ў прыродзе група простых жывёльных і раслінных бялкоў (пратэінаў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ма́ршы
(ням. Marschen)
паласа нізінных марскіх узбярэжжаў, якая затопліваецца затапляецца толькі ў перыяд найбольш высокіх прыліваў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
семіяло́гія
(ад гр. semeion = знак + -логія)
навука, якая вывучае найбольш агульныя ўласцівасці знакаў і знакавых сістэм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
апаге́й, ‑я, м.
1. Пункт арбіты Месяца ці штучнага спадарожніка Зямлі, найбольш аддалены ад цэнтра Зямлі.
2. перан. Вышэйшая ступень, найвышэйшы росквіт чаго‑н. Дайшло да апагея агульнае захапленне тады, калі на сцэне з’явіўся Патрулін, вядомы рэвалюцыянер. Зарэцкі.
[Грэч. apógeios.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРЫЁН
(лацінскае Orion),
экватарыяльнае сузор’е з найбольш яркімі зоркамі Рыгель, Бетэльгейзе, Белатрыкс. Тры блізка размешчаныя зоркі 2-й зорнай велічыні ўтвараюць «пояс Арыёна», ніжэй за які знаходзіцца Арыёна вялікая туманнасць. На тэрыторыі Беларусі сузор’е бачна ўвосень і зімою (гл. Зорнае неба).
т. 2, с. 6
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АФЕ́ЛІЙ
(ад апа... + грэч. hēlios Сонца),
найбольш аддалены ад Сонца пункт арбіты планеты або інш. цела, што абарачаецца вакол Сонца. Адлегласць Зямлі ад Сонца ў афеліі 152 млн. км (у пач. ліпеня). Процілеглы пункт арбіты — перыгелій. Гл. таксама Апагей, Перыгей.
т. 2, с. 131
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кра́йні, ‑яя, ‑яе.
1. Які знаходзіцца з краю, на краі. У канцы вёскі хлопчык звярнуў у крайні двор і пастукаў у шыбу. Сіняўскі. // Найбольш аддалены (у якім‑н. напрамку). Крайняя поўнач. Крайні населены пункт на поўдні.
2. Надзвычайны, выключны. Крайняя неабходнасць. Прыняць крайнія меры.
3. Найбольш радыкальны, рашучы, непрымірымы (пра погляды, напрамкі, палітычныя групоўкі і пад.). Крайні левы. Крайні правы. Крайнія супярэчнасці. Крайні лібералізм. □ Мікола, які заўсёды выказваў самыя крайнія погляды, насупліваўся і змаўкаў. Навуменка.
4. Які далей нельга адкладваць, пераносіць; апошні (пераважна пра час). Крайні тэрмін.
•••
У крайнім выпадку гл. выпадак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пары́льшчык, ‑а, м.
1. Рабочы, які працуе ў парыльні (у 2 знач.).
2. Той, хто парыцца ў лазні або парыць іншых. Толькі найбольш заядлыя парыльшчыкі спачатку трымаліся, сядзелі на падлозе, ушчаміўшы ў калені галаву і закрываючы яе рукамі. Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грама́дскасць, ‑і, ж.
1. Перадавая, найбольш актыўная частка грамадства. [Трэці з камунараў:] Пад партыйным кіраўніцтвам Працуем на якасць, Нам урад ідзе насустрач І наша грамадскасць. Купала. // Грамадскія арганізацыі. Грамадскасць завода.
2. Усведамленне грамадскіх інтарэсаў, патрэб, цікавасць да пытанняў грамадскага жыцця. Пачуццё грамадскасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)