зарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., што.
1. Набыць работай, атрымаць за работу.
З. семсот рублёў.
З. права на адпачынак.
2. Атрымаць у выніку чаго-н. (разм., іран.).
З. па карку.
З. вымову.
3. Закласці, замураваць.
З. адтуліну.
◊
Зарабіць як Заблоцкі на мыле (разм., жарт.) — пагарэць на якой-н. справе.
|| незак. зарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адхваці́ць разм
1. ábhauen* vt (адсячы); ábschneiden* vt (адрэзаць); ábreißen* vt (адарваць);
2. (прысвоіць, набыць) an sich bríngen*; ergáttern vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
нажи́ть сов., в разн. знач. нажы́ць, мног. панажыва́ць; (приобрести) набы́ць, мног. панабыва́ць, прыдба́ць;
нажи́ть свои́м трудо́м нажы́ць сваёй пра́цай;
нажи́ть ревмати́зм нажы́ць рэўматы́зм;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Прыабрэ́ць ’набыць’ (віл., Сл. ПЗБ). Пры адсутнасці бяспрэфікснай формы хутчэй за ўсё запазычана з рус. приобрести ’тс’, параўн. іркуц. приобрекчи́ ’тс’; аднак наяўнасць старой карпата-палескай ізалексы, укр. приобрі́ти ’прыдбаць’ — прыобры́ты ’тс’ (Клімчук, Бел.-укр. ізал., 35) сведчыць пра зыходную ц.-слав. форму обрѣсти ’знайсці’, роднасную сустрэць, стрэчанне (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
купі́ць, куплю́, ку́піш, ку́піць; ку́плены; зак.
1. каго-што. Набыць за грошы ці за іншыя каштоўнасці.
К. кнігу.
На базары розуму не купіш (прыказка).
2. каго (што). Схіліць на свой бок подкупам, абяцаннямі і пад.; падкупіць.
Справядлівага чалавека не к.
|| незак. купля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. ку́пля, -і, ж. (да 1 знач.) і купля́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адкрышталізава́цца, ‑зуецца; зак.
1. Набыць форму крышталя.
2. перан. Выразна вызначыцца, скласціся. З пакалення ў пакаленне перадавалася і ўдасканальвалася ў Індыі мастацтва песні, музыкі, танца. У ім адлюстраваўся і адкрышталізаваўся вопыт народнага жыцця. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыспасо́біць ’працаю нарыхтоўваць запас’; перан. ’зрабіць каму-небудзь што-небудзь дрэннае’ (Нас.), ’набыць; прыдбаць, прыстарацца’ (Бяльк.). Параўн. укр. приспособи́тися ’зрабіцца дагодлівым’, рус. приспосо́бить ’прыстасаваць, зрабіць прыдатным для чаго-небудзь’, польск. przysposobić, чэш. přizpůsobiti, славац. prisposobiť ’прыстасаваць, зрабіць прыдатным да чаго-небудзь’. Гл. спасо́біць. Гл. таксама Яшкін, Бел.-пол. ізал., 156.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыя́тны, прия́тный ’прыемны’; ’той, хто лёгка ўваходзіць у кантакт з людзьмі; кампанейскі’ (віл., Сл. ПЗБ; міёр., добр., ЛА, 3), прыя́тліву ’прыязны’ (ТС). З рус. прия́тный ’тс’, якое з ц.-слав. приѩтьнъ ’прыемны’, што ад *prijęti (гл. прыня́ць, няць), параўн. ст.-бел. приятый ’варты прыняцця’, прияти ’ўзяць, набыць, прыняць’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намахлява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак.
Разм.
1. чаго. Набыць махлярствам нейкую колькасць чаго‑н.
2. Хітруючы, абмануць. [Юрка:] — Збірайся і ляці. [Таня:] — А мама што скажа? — Я намахлюю ёй. Скажу, што табе з сельсавета павестку прыслалі. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напрактыкава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.
Разм. Практыкуючыся, набыць якія‑н. навыкі ў чым‑н. Напрактыкавацца ў слясарнай справе. □ Язэпка церабіў сукі. Ён так напрактыкаваўся на гэтай рабоце, што, здаецца, мог ссякаць іх, заплюшчыўшы вочы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)