wymiar, ~u

м.

1. памер;

wymiar znormalizowany — стандартны памер;

2. мера; аб’ём;

wymiar kary — мера пакарання;

wymiar sprawiedliwości — акт правасуддзя;

czwarty wymiar мат. чацвёртае вымярэнне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

трайні́к, ‑а, м.

Спец.

1. Прадмет, які мае тры аднародныя часткі або які складаецца з трох частак. Патрубак-трайнік. Водаправодны трайнік.

2. Мера або прадмет, якія складаюцца з трох аднолькавых адзінак. Дошка-трайнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фунт ​1, ‑а, М ‑нце, м.

1. Руская мера вагі, роўная 409,5 г, якая існавала да ўвядзення метрычнай сістэмы. Насечкі на пруце зроблены па старой сістэме — на фунты. Два з палавінай фунты роўны кілаграму. Жычка. // У Вялікім княстве Літоўскім — мера вагі, якая з 1766 г. адпавядала 374,82 г.

2. У краінах з англійскай сістэмаю мер — мера вагі, роўная 453,6 г.

•••

Пачым фунт ліха (ведаць, зазнаць, паказаць і пад.) — як цяжка ў горы, у нястачы.

[Ням. Pfund ад лац. pondus — вага, гіра.]

фунт ​2, ‑а, М ‑нце. м.

1. Грашовая адзінка Вялікабрытаніі; тое, што і фунт стэрлінгаў. Было калісьці так: англійскі фунт На біржах свету ўздымаў тайфун. Панчанка.

2. Грашовая адзінка Арабскай Рэспублікі Егіпет, Лівана, Судана, Сірыі і некаторых іншых краін.

•••

Фунт стэрлінгаў — грашовая адзінка Вялікабрытаніі, роўная 100 пенсам.

[Англ. pound (sterling).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кілалі́тр

(ад кіла- + літр)

мера ёмістасці, роўная 1000 літраў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

стрыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; стры́маны; зак.

1. каго-што. Спыніць, запыніць на хаду; затрымаць, запаволіць (рух, ход, дзеянне); стаць перашкодай на шляху.

Коней не с.

С. за руку.

С. крызіс.

С. націск ворага.

2. што. Абмежаваць, зменшыць ступень, сілу праяўлення чаго-н.

С. свой запал.

С. гнеўны тон.

3. перан., каго-што. Не даць праявіцца поўнасцю.

С. смех.

С. сябе (стрымацца).

◊

Стрымаць слова (абяцанне, клятву) — выканаць што-н. абяцанае — паводле значэння наступнага назоўніка.

|| незак. стры́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. стрыма́нне, -я, н. і стры́мліванне, -я, н.

○

Мера стрымання — прымусовая мера, якая прымяняецца следчымі і судовымі органамі да абвінавачанага з мэтай перашкодзіць злачыннай дзейнасці, ухіленню ад следства, суда і пад.

Меры стрымлівання агрэсара.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

золотни́к​I (мера веса) уст. залатні́к, -ка́ м.;

◊

мал золотни́к, да до́рог погов. малы́ залатні́к, ды дарагі́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

knot​1 [nɒt] n.

1. ву́зел (на вяроўцы, шнуры і да т.п.)

2. пучо́к (валасоў)

3. (марскі) ву́зел (мера хуткасці карабля = 1,853 км за гадзіну)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вядро́, ‑а; мн. вёдры, вёдзер; н.

1. Пасудзіна цыліндрычнай формы з дужкай, у якой носяць або захоўваюць ваду і іншыя вадкасці.

2. Уст. Мера вадкасцей, роўная 12,3 літра.

•••

Лье як з вядра гл. ліць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэпрэ́сія

(лац. repressio = падаўленне)

карная мера, пакаранне, якое прымяняецца дзяржаўнымі органамі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Адкі́дзік ’мера напрадзеных нітак’ (Інстр. III) да кідаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)