праграмі́раванне, ‑я, н.

Спец.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. праграміраваць.

2. Раздзел прыкладной матэматыкі, які вывучае і распрацоўвае метады і сродкі складання праграм для вылічальных машын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мара́льны, -ая, -ае.

1. гл. мараль.

2. Які адпавядае правілам маралі, якому ўласціва высокая мараль.

М. ўчынак.

М. абавязак.

3. Звязаны з унутранымі, душэўнымі перажываннямі.

Маральная падтрымка.

Высокі м. дух.

○

Маральны знос — змяншэнне вартасці абсталявання, машын, што знаходзяцца ў эксплуатацыі, незалежна ад змянення іх фізічнай прыдатнасці.

|| наз. мара́льнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вентыля́тар

(лац. ventilator = які праветрывае)

устройства для праветрывання памяшканняў, ахаладжэння частак машын і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

аўтасто́п, ‑а, м.

1. Прыстасаванне для аўтаматычнага спынення поезда пры падыходзе яго да закрытага пуцявога сігналу.

2. Сістэма арганізаванага выкарыстання турыстамі спадарожных машын для праезду часткі шляху.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сталіні́т, ‑у, М ‑ніце, м.

1. Цвёрды сплаў, які выкарыстоўваецца для вырабу металарэзных інструментаў, для горнага бурэння і пад.

2. Загартаванае шкло павышанай трываласці для машын, самалётаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ва́пар

(лац. vapor = пара)

нафтавае масла для змазвання цыліндраў паравых машын.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Таксі́ ’аўтамабіль, прызначаны для перавозкі пасажыраў або грузаў з аплатай па таксометру’ (ТСБМ), ’легкавы аўтамабіль’ (швянч., воран., Сл. ПЗБ), адаптаванае таксо́ н. р., такся́ ж. р. ’таксі’ (Мат. Маг. 2). Запазычанне савецкага часу з заходнееўрапейскіх моў са скарачэння taxi на французскай глебе слова taximètre, першапачаткова ’аўтаматычны лічыльнік для машын гарадскога транспарту з указаннем кошту праезду’, пазней ’аўтамашына з такім лічыльнікам’ (Чарных, 2, 226).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Эксперыментальны НДІ машыназнаўства, гл. Інстытут праблем надзейнасці і даўгавечнасці машын АН БССР

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

засто́парыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Спыніцца, спыніць сваю дзейнасць. Калі застопарылася адна з машын, у ваду пайшлі вадалазы. Лынькоў. // перан. Разм. Затрымацца ў сваім руху, развіцці. Работа застопарылася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

салідо́л, ‑у, м.

Гатунак густога рэчыва, якое выкарыстоўваецца для змазвання хадавой часткі транспартных машын. Ад свежых сасновых дошак патыхала смалою і салідолам ці нейкім іншым машынным маслам. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)