мецэна́т, ‑а, М ‑наце, м.

У памешчыцка-буржуазным асяроддзі — багаты апякун навук і мастацтва. Уладальнік маёнтка пан Вашамірскі вярнуўся з-за граніцы і рашыў зрабіцца «мецэнатам мастацтва». Пшыркоў.

[Ад імя рымскага багацея Мецэната, які падтрымліваў паэтаў.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вандалі́зм, ‑у, м.

Няшчаднае разбурэнне, знішчэнне помнікаў культуры, мастацтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крытэ́рый, -ю, мн. -і, -яў, м. (кніжн.).

Прыкмета, на аснове якой даецца ацэнка чаму-н., робіцца класіфікацыя чаго-н.

К. для падзелу твораў мастацтва.

К. для вызначэння пераможцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэстаўра́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяліст па рэстаўрацыі прадметаў мастацтва, старых помнікаў.

Мастак-р.

Архітэктар-р.

2. Прыхільнік рэстаўрацыі (у 2 знач.).

|| прым. рэстаўра́тарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маты́ў², -ты́ву, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.

1. Прасцейшая састаўная частка сюжэта, тэма ў творах мастацтва.

2. Мелодыя, напеў.

Вясёлы м.

|| прым. маты́ўны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тры́пціх, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

1. Твор выяўленчага мастацтва, які складаецца з трох частак, аб’яднаных адным сюжэтам і ідэяй.

2. Царкоўны абраз, які мае тры створкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Рыто́рыка ’тэорыя аратарскага мастацтва’, рытары́чны ’напышлівы, упрыгожаны словамі’ (ТСБМ), ры́тар ’прамоўца’, ’настаўнік красамоўства’ (ТСБМ). З грэч. ῥητορική.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

неакантыя́нства, ‑а, н.

Ідэалістычная філасофская плынь канца 19 і пачатку 20 стст., якая спрабуе асэнсаваць праблемы філасофіі на падставе абноўленай інтэрпрэтацыі І. Канта. Неакантыянства паклала пачатак рэакцыйнай тэорыі «мастацтва для мастацтва» з шматлікімі і рознабаковымі праявамі яе ў гісторыі і тэорыі навукі аб літаратуры, мастацтвазнаўстве і творчай практыцы працаўнікоў мастацтва. «Беларусь».

[Ад грэч. neos — новы і кантыянства.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дакументалі́зм, ‑у, м.

Выкарыстанне ў творах мастацтва рэальных фактаў, падзей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мане́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць манернага. Народнае мастацтва не церпіць манернасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)