чо́рны дым сла́ўся па бало́це — чёрный дым стла́лся по боло́ту;
3.разг. (готовить постель) стла́ться;
с. ў спа́льні — стла́ться в спа́льне;
4.страд. стла́ться; см. слаць II;
◊ лі́стам с. — ме́лким бе́сом рассыпа́ться; лебези́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дымі́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; незак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Выпускаць дым; дрэнна гарэць, вылучаючы вялікую колькасць дыму. Да прыстані па рацэ ідзе пасажырскі параход. Ён густа дыміць, папераджальна гудзе і грыміць лопасцямі вінта ў вадзе.Галавач.Святла нідзе не было, толькі ў адзінокім доме дыміла газніца з меднай гільзы, а людзей была поўная хата, як зачыніць.Няхай.// Прапускаць дым праз шчыліны (пра печ, комін і пад.). Печ дыміць. □ Гудзе, падвывае вецер. Буржуйка спалохана ўсхліпвае, дыміць.Асіпенка.
2.чым і без дап. Курыць, пускаючы многа дыму. Сцяпан сядзеў за сталом і дыміў папяросай.Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
The smoke is stinging my eyes.Дым выядае мне вочы.
2. джа́ліць, кало́ць, пячы́ (пра крапіву)
♦
nothing stings like the truth пра́ўда во́чы ко́ле
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АПАЛЕСЦЭ́НЦЫЯ,
1) рассеянне святла калоіднай сістэмай. Інтэнсіўнасць рассеяння залежыць ад суадносін паміж памерамі часцінак і даўжынёй светлавой хвалі. Апалесцэнцыя назіраецца ў выглядзе конуса, які свеціцца на цёмным фоне, пры праходжанні святла праз калоідную сістэму, напр. табачны дым; крытычная апалесцэнцыя — у аптычна аднародных асяроддзях ва ўмовах фазавых пераходаў (памутненне раствораў палімераў каля крытычных т-р змешвання).
2) У мінералогіі аптычны эфект, найб. выразны ў паўпразрыстай разнавіднасці мінералу апал. Выяўляецца як малочна-белае ці перламутравае святло, якое адлюстроўваецца ад апалу, месяцовага каменю і некаторых інш. мінералаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́дзьмуць, ‑му, ‑меш, ‑ме; зак., што.
1. Выдаліць моцным струменем, плынню паветра. Вятры выдзьмулі пясок на ўзгорках. Выдзьмуць дым скразняком. □ Вецер выдзьмуў з нечай цыгаркі зыркія іскрынкі, падхапіў іх і разнёс.М. Стральцоў.
2. Вырабіць што‑н. шляхам выдзімання (у 2 знач.). Выдзьмуць бутлю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпа́рына, ‑ы, ж.
1. Тое, што і выпарэнне (у 2 знач.). Гэты дым асаджвалі ранкавыя туманы, але як толькі ўздымалася сонца над лесам, едкія выпарыны цягнуліся зноў.Пестрак.
2. Пот, які выступае па целе. Худзенькі.. тварык [Віці] пакрыўся выпарынай, над губой блішчэлі дробныя кропелькі поту.Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паблы́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Зблытаць, пераблытаць. Паблытаць дрот. □ Так і хацелася абняць [дзеда] і, жартуючы, паблытаць яго сівую бародку.Рылько.
2. Прыняць адно за другое. Я гэты ціхі дым на смак і навобмац[а]к ведаю, Яго я ні з чым не паблытаю.Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сква́ра ‘гарачыня, спёка’ (Нас., Гарэц.), сквар ‘тс’ (Нас., Др.-Падб., Бяльк., Янк. БП), ‘гарачыя вуголлі; гарачыня’ (Сцяшк. Сл.). Укр.сквар ‘спякота’, шква́ра ‘тс’, рус.сква́ра, шква́ра ‘агонь, гарэнне; вытапкі, выжаркі’, стараж.-рус.сквара ‘агонь, спёка; ахвярапрынашэнне; дым, чад’, польск.skwar, skwara ‘спёка’, чэш.škvár, škvára ‘акаліна’, славац.skvara ‘шлак’, серб.-харв.цква̏ра, сква̏ра ‘растопленае сала; мазь для валасоў з тлушчу’, славен.skvára ‘кропля тлушчу на паверхні вадкасці’, ст.-слав.сквара, скваръ ‘жар, агонь’, ‘чад, дым (ад ахвяры, якую спальваюць)’, ‘пах гарэлага мяса’. Прасл.*skvarъ, skvara, нульсуфіксальны і з суф. ‑a дэрываты ад *skvariti (гл. скварыць). Мяркулава (Этим. иссл., 2, 114–116) мяркуе, што значэнне ‘спёка, спякота’ ў беларускай і ўкраінскай мовах развілося пад польскім уплывам, што цяжка давесці, параўн. народную прыказку: стар любіць сквар, а молад любіць холад (Нас. Сб.), а першасным значэннем было ‘спальванне ахвярнай жывёлы’, прадстаўленае ў стараславянскіх і старажытнарускіх словах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
quírlen
1.
vt мяша́ць, узбіва́ць, узбо́ўтваць
2.vi клубі́цца
der Rauch quirlt aus dem Schórnstein — дым клубі́цца з ко́міна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ По́дкур ’памост на дрэве, на які ставяцца вуллі для пчол’ (Некр.; Мат.; Сл. ПЗБ), ’драўляны памост вакол бортнага дрэва, што ахоўваў борць ад мядзведзяў’ (ЭБ), ’дымар’ (ЛА, 1). Рус.подку́р ’памост, пад якім раскладаецца дымнае вогнішча’, пас)- курыць ’пусціць дым, каб выгнаць пчол’ (Сл. ПЗБ): перш чым забірацца на памост з вуллямі, пад ім раскладалі дымнае вогнішча, каб адагнаць пчол. Да курыць (гл.).