Той, хто арганізуе што‑н., з’яўляецца ініцыятарам чаго‑н. Арганізатар вытворчасці. Арганізатар рэвалюцыйных мае. □ Газета — не толькі калектыўны прапагандыст і калектыўны агітатар, але таксама і калектыўны арганізатар.Ленін.Сюды, у глыбокі варожы тыл, дайшоў .. голас Камуністычнай партыі — кіраўніка і арганізатара партызанскай барацьбы.Брыль.Бумажкоў, галоўны арганізатар атрада, быў і яго камандзірам.Чорны.// Той, хто валодае здольнасцямі да арганізацыйнай работы. — Які ж з мяне вучоны? — Мілоўскі махнуў рукой. — Як арганізатар, кажуць, што я нядрэнны, а да вучонага мне яшчэ далёка.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kamienny
kamienn|y
1. каменны;
~e serce перан. каменнае сэрца;
2.перан. мёртвы; глыбокі;
~y sen — мёртвы сон;
węgiel ~y — каменны вугаль;
epoka ~a — каменны век
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
interior
[ɪnˈtɪriər]1.
n.
1) нутро́n.; інтэр’е́р (до́му, паме́шканьня)
2) нутраны́я во́бласьці кра́ю, глыбо́кі тыл
3) нутраны́я спра́вы дзяржа́вы
2.
adj.
1) нутраны́(і пра палі́тыку); адда́лены ад мо́ра або́ мяжы́
2) асабі́сты, тае́мны
3) разумо́вы, духо́ўны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пасі́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Неактыўны, неэнергічны; абыякавы да ўсяго; проціл. актыўны. «Пасіўнае чаканне — вялікае глупства», — падумаў Ярохін.Шамякін.Сам жа Лабановіч на гэты раз, як бяспраўны настаўнік, сядзеў далей ад стала экзаменатараў у якасці старонняга і пасіўнага наглядальніка.Колас.На змену пасіўнай жальбе прыйшоў пратэст і жаданне волі, глыбокі голас, ускалыхнуты непадробнай страсцю, загучаў па-новаму.Васілевіч.
2.Спец. Які мае адносіны да пасіву (у 2 знач.).
3.Спец. Які мае адносіны да пасіву (у 3 знач.). Пасіўная канструкцыя.
•••
Пасіўны балансгл. баланс 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манумента́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўражвае сваёй магутнасцю; велічны, грандыёзны. На нашых вачах з руін узнімаюцца манументальныя дамы, праспекты і вуліцы мяняюць напрамкі.Лобан.Грандыёзны ансамбль увенчаны манументальнай 13‑метровай фігурай савецкага воіна-вызваліцеля.«Маладосць».//перан. Вялікі, рослы, мажны (пра чалавека). Устаў з свайго месца манументальны Пацяроб і ўладна супакоіў публіку.Зарэцкі.
2.перан. Грунтоўны, глыбокі па зместу. Манументальная проза.
3. Выражаны ў грандыёзных формах. Манументальнае мастацтва. Манументальны жывапіс. □ У сваіх манументальных роспісах і пано мастак [Шагал] не адмаўляецца ад улюбёнай звычкі паказваць людзей у рэальным становішчы.Шматаў.
[Ад лац. monumentalis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рым ’дрыгва, топкае месца’ (Ян.), укр.дыял.рим ’яма з вадой’, ’лог, заліты вадой’, ’глыбокі роў’. Няяснае слова. Можна меркаваць роднасць да польск.ryma ’насмарк’, чэш.rýma ’насмарк’, славац.réma ’насмарк’, ст.-слав.рема ’выцяканне’, роума, рюма ’сцяканне’, ст.-ням.reuma ’насмарк’, фр.rhume ’прастуда, катар’, лац.rheuma, reuma ’выцяканне’, нова-грэч.ῥεῦμα ’насмарк’, літ.rymà ’насмарк’. Польская і чэшская лексемы лічацца запазычаннямі з франц.rhume, якое з грэч.ῥεῦμα (Мацэнаўэр, 301; Махэк₂, 527). Але гэта няпэўна. Здзіўляе падабенства з рус.ры́мбаць, ры́нда́ть ’гразнуць у балоце’, ’правальвацца нагамі ў балота, праз лёд або снег’, ры́ндало ’балота’, якое з доляй верагоднасці лічаць запазычаннем з фін.rämpiä ’ісці праз балота, снег’, ’рухацца наперад з цяжкасцю’ (Фасмер, 3, 528). Параўнай ры́маць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
непроница́емый
1. непраніка́льны; (не пропускающий) непрапушча́льны; (непроглядный) непрагля́дны; (глухой) глухі́;
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
траншэ́я, ‑і, ж.
1. Вузкі, глыбокі роў з брустверам, які злучае ў адну лінію ўсе агнявыя пункты абароны. І толькі я падышоў да берага, як з траншэі, якую калісьці выкапалі ўздоўж рэчкі мае салдаты, падняліся два хлопчыкі.Хомчанка.// Вузкі роў для хавання ад асколкаў снарадаў і бомбаў.
2. Доўгі роў, канава і пад., якія служаць для ўкладкі, захоўвання або вырошчвання чаго‑н. Траншэя для кабеля. □ Пры запаўненні траншэй будзе дабаўляцца мякіна, здробненая салома і іншыя кампаненты з такім разлікам, каб атрымаць корм высокай якасці.«Звязда».
3.Спец. Адкрытая горная вырабатка.
[Фр. tranchée.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
advanced
[ədˈvænst]
adj.
1) пярэ́дні
an advanced patrol — пярэ́дні патру́ль
2) перадавы́
advanced political ideas — перадавы́я паліты́чныя ідэ́і
3) найнаве́йшы
an aircraft of an advanced design — самалёт найнаве́йшае мадэ́лі
4) далёка пасу́нуты (до́сьлед, хваро́ба)
advanced age — глыбо́кі век
5) павы́шаны, пабо́льшаны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)