бардо́
(фр. bordeaux, ад Bordeaux = назва французскага горада)
1) гатунак чырвонага віна;
2) цёмна-чырвоны колер.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вержэ́
(фр. vergé)
гатунак паперы, на якой ёсць узор (вадзяныя знакі) у выглядзе буйной прамавугольнай сеткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бракава́цьI
1. beánstanden vt, zu Áusschuss erklären; áussondern vt;
2. (вызначаць гатунак, якасць) die Qualität bestímmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сае́та ’тонкае высокагатунковае сукно’ (ТСБМ, Нас.), сае́т ’англійскае сукно’ (Гарэц., Байк. і Некр.), ’кафтан; сарафан, спадніца’ (Гарэц., Нар. лекс. Гом.), ’тонкае бліскучае сукно’ (ТС). Запазычанне з польск. saja ’гатунак сукна’, sajeta ’тонкая дарагая тканіна, тонкае сукно’ (Кюнэ, Poln., 95). Апошняе з італ. saja, saietta ’гатунак сукна’ < лац. sagum ’ваенная адзежа’ (Брукнер, 479). Параўн. саян, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лашына, ст.-бел. лошина, лошына ’гатунак саланіны’ (з 1530 г.). Запазычана з літ. lašiniai ’тс’ (Непакупны, Связи, 178).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бана́тка гатунак пшаніцы’ (БРС). Рус. бана́тка, укр. бана́тка. Ад назвы румынскай вобласці Банат, дзе вырошчваюць гэты гатунак. Параўн. рум. grîu de Banát ’пшаніца банатка’. Да семантыкі параўн. і назву іншых гатункаў: арнау́тка. Параўн. назвы, якія прыводзіць Макавецкі, Sł. botan., 380–381, для пшаніцы ва ўкр. мове: арнаутка, кубанка, татарка, сандомірка, угорка, банатка, донка, полтавка і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяле́дзя ’гатунак бульбы’, разам са сле́дзеўка, сле́дзя ’тс’ (Скарбы, Сцяшк. Сл.) суадносіцца са следзь ’селядзец’ (гл.), што семантычна цяжка патлумачыць. Аднак іншая форма назвы сяле́зя ’тс’, зафіксаваная на Гродзеншчыне (ЖНС), арыентуе на магчымую сувязь з рэгіёнам Сілезія (суч. польск. Śląsk) па мадэлі амерыка́нка, варшоўка і пад. назвы гатункаў бульбы. Магчыма, народнаэтымалагічным асэнсаваннем запазычання з’яўляецца се́льскіе дзе́ці ’гатунак бульбы’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
grade1 [greɪd] n.
1. я́касць, гату́нак;
low-grade oil на́фта ні́зкай я́касці;
a poor grade of rye дрэ́нны гату́нак жы́та
2. ступе́нь; ранг; узро́вень
3. AmE клас (у школе)
4. AmE адзна́ка;
You need good grades to go to college. Вам трэба мець добрыя адзнакі, каб паступіць у каледж.
5. AmE ухі́л (асабліва на дарозе або чыгунцы); пад’ём
♦
make the grade дасягну́ць по́спеху
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мука, мліва / вышэйшы гатунак пшанічнай: крупчатка / дробна змолатая, прасеяная: пытлёўка
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Заваруха ’сумятня’. Рус. дыял. завару́ха ’гатунак кашы; цеста; закваска’; літар. ’сумятня’. Пашыранае ў рус. дыялектах значэнне ’гатунак кашы’ першаснае, ’сумятня’ пераноснае (параўн. заварыць кашу). Паколькі ў бел. фіксуецца другаснае значэнне, магчыма, што слова запазычана з рус. Пры замацаванні гэтага значэння трэба ўлічваць і перан. завіруха ’сумятня’, адзначанае ўжо Насовічам, якое магло кантамінавацца з заваруха. Заваруха ўтворана з суфіксам ‑уха ад дзеяслова завары́ць (завари́ть).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)