utter
I [ˈʌtər]
adj.
по́ўны, абсалю́тны
utter surprise — по́ўная нечака́насьць
utter ruin — по́ўная руі́на
II [ˈʌtər]
v.t.
1) мо́віць, вымаўля́ць; каза́ць; выка́зваць
the last words he uttered — апо́шнія сло́вы, якія ён вы́мавіў
to utter one’s thoughts — выка́зваць сваю́ ду́мку
2) выкры́кваць
to utter a cry of pain — кры́кнуць ад бо́лю
3) Obsol. выпушча́ць, пуска́ць у абаро́т (падро́бленыя дакумэ́нты, гро́шы)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
магчы́, магу́, мо́жаш, мо́жа; мог, магла́, -ло́; незак., з інф.
1. Быць у стане, мець магчымасць (рабіць што-н.).
М. працаваць.
2. Мець права, абавязак.
Не можам атэставаць.
3. Абазначае верагоднасць, магчымасць якога-н. дзеяння.
Можа паказацца.
◊
Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў (разм., неадабр.) — пра няўменне прыгожа, звязна гаварыць, выказваць свае думкі.
Не можа быць! — вокліч, які выказвае недавер, сумненне, здзіўленне і пад.
Не можа быць (і) гаворкі — нельга нават і гаварыць аб выкананні, здзяйсненні чаго-н.
|| зак. змагчы́, змагу́, змо́жаш, змо́жа; змог, змагла́, -ло́; змажы́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
отража́ть несов.
1. (отбивать удар, нападение) адбіва́ць;
2. (воспроизводить изображение) адлюстро́ўваць, адбіва́ць; (лучи, колебательные движения и т. п.) физ. адбіва́ць;
3. (воспроизводить в образах) адлюстро́ўваць; (показывать) пака́зваць; (выражать) выка́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
папрака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, чым і без дап.
Выказваць дакор, нездавальненне чым‑н., дакараць каго‑н. — Ты б, Макар, хоць бы ў святы дзень крыху ласкавейшым быў, — папракае яго цётка. Жычка. — Я паступаю на работу, — Міця стараецца гаварыць спакойна. — Хопіць папракаць мяне хлебам. Навуменка. // Абвінавачваць у чым‑н., асуджаць за што‑н. [Калатухін:] Я прашу, капітан, абдумана выбіраць словы! Хто дрыжыць, каго вы папракаеце ў трусасці?!.. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kúndgeben
* аддз. vt
1) паведамля́ць, абвяшча́ць
j-m etw. ~ — паве́даміць каму́-н. пра што-н.
2) выяўля́ць, выка́зваць (пачуцці)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
áusdrücken
1.
vt
1) выціска́ць
2) выяўля́ць, пака́зваць, адлюстро́ўваць; выка́зваць
2.
(sich) выка́звацца
um sich déutlich áuszudrücken… — дакла́дней сказа́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Жагна́ць ’благаслаўляць’ (ТСБМ). Польск. żegnać, чэш. žehnati, славац. žehnať, в.-луж. žohnować, н.-луж. žognowaś, славен. žę́gnati, харв. žegnati ’благаслаўляць’ (Скок) (і ў розных мовах развітыя адсюль значэнні ’развітвацца’, ’дзякаваць’, ’выказваць жаданне’). Ст.-бел. жекгнати, жегнати ’тс’ з канца XV ст. (Булыка, Запазыч., 113–114). З польск. (зафіксавана ў канцы XIV ст. у значэнні ’чараваць’, з XV ст. ’благаслаўляць’; Рэчак), дзе (магчыма, праз чэш.) з ням. segnen (Брукнер, 664), дзе з ц.-лац. signare ’адзначаюць крыжам’ ад лац. signum ’знак’, ц.-лац. ’знак крыжа’ (Дудэн, 633). Літ. žegnóti (s) < польск. ці бел. (Фрэнкель, 1295).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bring out
а) выка́зваць (по́гляд), выяўляць
to bring out into the open — выво́дзіць на чы́стую ваду́, высьвятля́ць
б) публікава́ць, выдава́ць (кні́гу), ста́віць (п’е́су, о́пэру)
в) выстаўля́ць на выста́ве
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гне́вацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., на каго-што і без дап.
Быць у стане гневу, выказваць гнеў; абурацца, злаваць. — Ты чаго тут! — гневаецца жанчына, пазнаўшы сына. — Ану, вылазь! Гарбук. [Бабуля] усё вохкала на возе, гневалася: — Бачыш ты яго, старац, а яшчэ дабром грэбуе. Лынькоў. // Разм. Крыўдзіцца. — Ты не гневайся на мяне, Аўгінька! — ласкава сказаў Мартын і палажыў руку на яе плячо. Колас. — А за што на мяне крыўдзіцца-гневацца? — з неўразуменнем спытаў Варанецкі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцвярджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да сцвердзіць.
2. што, з дадан. сказам і без дап. Упэўнена выказваць што‑н.; настойліва гаварыць, упэўніваючы ў чым‑н. Людзі не маглі разгадаць сігналаў. Але даследчыкі сцвярджалі, што пасылаюць іх разумныя істоты. Шыцік. А толькі адно вам сцвярджаю сягоння, Што ў кузні ён з ранку да вечара звоніць, Што хлопец прынадны, Што майстра сапраўдны! Броўка. Спрадвеку, як людзі сцвярджаюць. Праз бор наш гасцінец ляжаў. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)