плацэ́нта, -ы, ДМ -нце, мн. -ы, -аў, ж. (спец.).

Орган у цяжарнай жанчыны або самкі млекакормячых, пры дапамозе якога ажыццяўляецца сувязь плода і матчынага арганізма; дзіцячае месца, паслед.

|| прым. плацэнта́рны, -ая, -ае.

Плацэнтарныя (наз.; жывародныя млекакормячыя).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арганіза́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. гл. арганізаваць.

2. Грамадскае аб’яднанне або дзяржаўная ўстанова.

Прафсаюзная а.

Будаўнічая а.

3. Арганізаванасць, унутраная дысцыпліна, прадуманы, планамерны парадак.

Дакладная а. ў рабоце.

4. Фізічная ці псіхафізічная будова асобнага арганізма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зонд, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Назва розных інструментаў і прыбораў у выглядзе стрыжня, трубкі, якія ўжыв. для даследавання ўнутранай поласці арганізма, глебы і пад.

2. Паветраны шар з самапісным прыборам для метэаралагічных назіранняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

біягенеты́чны, ‑ая, ‑ае.

У выразе: біягенетычны закон — паўтарэнне ў індывідуальным развіцці (антагенезе) арганізма галоўных этапаў гістарычнага развіцця (філагенезу) усяго рада продкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тро́фіка, ‑і, ДМ ‑фіцы, ж.

Спец. Уплыў нервовай сістэмы на харчаванне арганізмаў і тканак, на абмен рэчываў і жыццядзейнасць арганізма.

[Ад грэч. trophē — ежа, харчаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экскрэ́цыя, ‑і, ж.

У фізіялогіі — дзейнасць органаў, залоз і пад., накіраваная на вывядзенне з арганізма розных непатрэбных або шкодных рэчываў; выдзяленне.

[Лац. excretio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ёга, -і, ж.

1. У Індыі: рэлігійна-філасофскае вучэнне, у якім распрацавана асобая сістэма прыёмаў і метадаў самапазнання, што дазваляе чалавеку кіраваць псіхічнымі і фізіялагічнымі функцыямі свайго арганізма.

2. Сістэма фізічных практыкаванняў, выпрацаваная паслядоўнікамі гэтага вучэння.

Займацца ёгай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кле́тка², -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Элементарная адзінка будовы жывога арганізма, якая складаецца з ядра, пратаплазмы і абалонкі.

Нервовая к.

|| памянш. кле́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. кле́тачны, -ая, -ае.

Клетачнае ядро.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спаражні́цца, -ражню́ся, -ро́жнішся, -ро́жніцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць парожнім, пустым.

Пасуда спаражнілася.

2. Выдаліць з арганізма рэшткі ператраўленай ежы (разм.).

3. Пазбавіцца ад цяжарнасці шляхам выдалення плода (разм.).

|| незак. спаражня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тра́ўма ‘пашкоджанне арганізма’ (ТСБМ). Запазычанне з еўрапейскіх моў праз польскую (trauma) ці рускую (травма) мовы. Узыходзіць да ст.-грэч. τραῦμα, роднаснага іанічнаму τρωῶμα ‘рана, пашкоджанне’ і далей τρώω) ‘раню, шкоджу, праколваю’ (Чарных, 2, 255; Голуб-Ліер, 487; ЕСУМ, 5, 614).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)