Verbum

упячы́, упяку́, упячэ́ш, упячэ́; упячо́м, упечаце́, упяку́ць; упёк, упякла́, -ло́; упячы́; упе́чаны; зак.

1. што. Спячы, добра прапячы.

У. хлеб.

2. каго (што). Адправіць куды-н. супраць волі; зняволіць (разм.).

У. ў глуш.

У. ў турму.

3. каго. Папракнуць, з’едліва сказаць што-н. каму-н. (разм.).

У. каго-н. на сходзе.

4. што. Марна патраціць (разм.).

Упяклі столькі грошай.

|| незак. упяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

ушчыльні́ць, -ыльню́, -ы́льніш, -ы́льніць; -ы́льнены; зак.

1. што. Зрабіць больш шчыльным (у 1 знач.), сціскаючы.

У. глебу.

У. сіласную масу.

2. каго-што. Засяліць больш, шчыльней ці ўсяліць каго-н. да каго-н. дадаткова.

У. кватэру.

У. жыльцоў.

3. перан., што. Запоўніць цалкам, зрабіць больш насычаным.

У. рабочы дзень.

Ушчыльнены графік работ.

У. тэрміны жніва (скараціць, сціснуць).

|| незак. ушчыльня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.

хіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́, -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; незак.

1. каго-што. Нахіляць, нагінаць.

2. перан., каго (што). Выклікаць прыхільнасць да сябе, схіляць на свой бок.

Яго дабрыня хінула да яго людзей.

3. што да чаго, куды і без дап. Накіроўваць на што-н. (думку, справу і пад.).

Было незразумела, куды ён хінуў у сваёй гутарцы.

4. каго-што. Прыхіляць, гарнуць да сябе.

Х. дзіця да грудзей.

цяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што. Тое, што і цягнуць (у 1, 2, 4, 6 і 13 знач.) з той розніцай, што цягаць абазначае шматразовае дзеянне, якое адбываецца ў розны час і ў розных напрамках.

2. каго-што. Красці.

Ліс цягае куранят.

3. што. Насіць доўгі час (пра адзенне, абутак; разм.).

Пяты год чаравікі цягае.

4. каго-што. Валачы па зямлі.

Ц. хустку па зямлі.

ігнарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., каго-што.

Не прымаць пад увагу, не заўважыць (не заўважаць), не рэагаваць, не адказваць на што-н.; пагардліва ставіцца да каго-, чаго-н.

І. крытыку.

І. скаргі.

|| наз. ігнарава́нне, -я, н.

няхва́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

1. каго-чаго. Адсутнасць каго-, чаго-н. у неабходнай колькасці; недахоп чаго-н.

Н. часу.

Н. спецыялістаў.

2. чаго і ў чым. Адсутнасць дастатковых сродкаў для існавання; нястача.

Яны не ведаюць няхваткі ў прадуктах харчавання.

пава́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак., каго-што.

1. Вызначыць вагу, цяжар каго-, чаго-н.

П. мяхі з жытам.

П. сумку ў руцэ.

2. Узважыць усё, многае або ўсіх, многіх.

П. усю бульбу.

|| звар. пава́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.).

напа́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Хуткае дзеянне, накіраванае на каго-, што-н. для захопу, грабяжу, забойства і пад.

Адбіць н. ворага.

2. Абвінавачанні, папрокі, з якімі выступаюць супраць каго-, чаго-н.

Яму давялося выслухаць напады крытыкаў.

закабалі́ць, -алю́, -алі́ш, -алі́ць; -алі́м, -аліце́, -аля́ць; -а́лены; зак., каго (што).

Паставіць у поўную залежнасць ад каго-н.

|| незак. закаба́льваць, -ваю, -ваеш, -вае.

|| звар., зак. закабалі́цца, -лю́ся, -лі́шся, -лі́цца; -лі́мся, -ліце́ся, -ля́цца; незак. закабаля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. закабале́нне, -я, н.

заме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак. (разм.).

1. каго-што і са злуч. «што», «як». Убачыць, угледзець.

З. удалечыні агеньчык. 3., што слухачы стаміліся.

2. каго-што. Адзначыць у памяці, запомніць, памеціць, прымеціць.

З. падазронага чалавека.

З. дарогу ў лесе.