аа́зіс

(лац. oasis, ад егіп. Oasia = назва старажытнаегіпецкага горада)

1) месца ў пустыні, дзе ёсць вада і расліннасць;

2) перан. тое, што з’яўляецца прыемным выключэннем на агульным шэрым фоне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

галго́фа

(гр. Golgotha = узгорак паблізу Іерусаліма, дзе, паводле біблейскіх паданняў, праводзілася пакаранне і дзе быў распяты Хрыстос, ад арам. gulgulta = чэрап)

перан. месца пакарання, сімвал падзвіжніцтва і маральных пакут.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кампа́ктны

(лац. compactus)

1) сціснуты шчыльна, без прамежкаў (напр. к-ая маса);

2) які займае мала месца пры вялікай змяшчальнасці (напр. к. выклад, к. шрыфт);

3) перан. кароткі, сціслы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́тарга

(гр. katergon = галера)

1) від пакарання за крымінальнае злачынства або палітычную дзейнасць — зняволенне з цяжкай прымусовай працай, а таксама месца такой працы;

2) перан. цяжкая праца, невыноснае жыццё.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

рандэву́

(фр. rendez-vous = літар. прыходзьце)

1) дамоўленае раней спатканне, пераважна любоўнае;

2) вызначанае месца сустрэчы караблёў у моры, а таксама сама сустрэча.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

rozkop, ~u

м.

1. раскапанае месца; раскоп;

ulica pełna ~ów — на вуліцы шмат раскопаў;

2. ~y мн. раскопкі; раскопы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ciemnia

ж.

1. цёмнае месца (памяшканне);

ciemnia fotograficzna — фоталабараторыя;

2. уст. перан. цемра; змрок;

ciemnia optyczna фіз. камера-абскура

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zbieg

I м.

уцякач

II zbieg {, ~u}

м. збег; супадзенне, месца перасячэння;

zbieg ulic — перакрыжаванне;

zbieg okoliczności — збег абставін

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Рача́дзь ’рэчышча’ (Стан.), ’старое рэчышча ракі’ (Касп.), річа́дзь ’месца ля вытокаў ракі, якое заліваецца вадой у час паводкі’ (дубр., Нар. словатв.), рус. смал. реча́ть ’рэчышча’. Да рака (гл.), параўн. іншую назву рэ́чанне ’тс’ (навагр., З нар. сл.), імаверна, сцяжэнне рачное месца > рачадзь, параўн. роўнае месца > роўнядзь (гл. роўны), адпаведна мокрадзь і інш. Сцяцко падае як суфіксальнае ўтварэнне непасрэдна ад рака (*rěkedjь), з чаргаваннем к/ч (Сцяцко, Афікс. наз., 130, 179). Параўн. Фасмер, 3, 478, дзе смаленскае слова выводзіцца з *рѣчѧ, Род. скл. *‑ѧте ад рака, па ўзору дзяўчата ад дзеўка, што на фоне прыведзеных фактаў малаверагодна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

преддве́рие ср.

1. книжн. (место перед дверью, перед входом) (ме́сца) пе́рад дзвяры́ма; (ме́сца) пе́рад увахо́дам;

стоя́ть у преддве́рия стая́ць пе́рад дзвяры́ма (пе́рад увахо́дам);

2. анат. пераддзве́р’е, -р’я ср.;

преддве́рие в ушно́м лабири́нте пераддзве́р’е ў вушны́м лабіры́нце;

3. перен. (порог) паро́г, -га м.; (начало) пача́так, -тку м.; (канун) пярэ́дадзень, -дня м., пярэ́дадне, -ня ср.; (подступь) по́дступ, -пу м.;

в преддве́рии театра́льного сезо́на на паро́зе (напярэ́дадні) тэатра́льнага сезо́ну;

в преддве́рии нау́ки на по́дступах да наву́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)