Гайце́ц ’бацька’ (Сцяшк.). Форма слова айце́ц з пратэтычным г‑. Запазычанне (ужо ў ст.-бел. мове) з польск. ojciec. Гл. ЭСБМ, 1, 98.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Атэста́т лацінскага паходжання (attestatum) праз ням. Attestat і рус. аттеста́т, дзе слова фіксуецца з 1729 (Біржакава, Очерки, 344; Шанскі, 1, А, 173).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Басы́й ’рыбалоўная пастка ў выглядзе скрынкі ці рэшата з дзіркай у дне для заходу рыбы (ставіцца зімой у палонках)’ (Крыв.). Няяснае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бо́нчка ’кольца, якім замацоўваецца каса на касільне’ (ДАБМ, 832). Запазычанне з польск. bączek ’кольца’ (паходжанне польск. слова, мабыць, гукапераймальнае, гл. Брукнер, 19).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бубыр ’ёрш’ (Інстр. II). Няяснае слова. Невядома, ці ‑у‑ тут першапачатковае. Параўн. бел. бабур ’малады акунь’, бабка ’ёрш’, бабыр ’рыба каленік’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бэ́кас ’бакас’ (палес., КЭС, Бесар.). Укр. бе́кас. З польск. bekas ’тс’ (< франц. bécasse). Параўн. бака́с. Аб польскім паходжанні бел. слова сведчыць націск.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адха́кацца ’аддыхацца’ (Юрч.) да ха‑. Гукапераймальнае слова з экспрэсіўнай дзеяслоўнай к‑суфіксацыяй (параўн. букаць да бу‑ і г. д.), параўн. таксама адхукаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пра́зі мн. л. ’чуткі’ (віл., Сл. ПЗБ). Нямела, магчыма, да польск. frazes ’фраза’, старое ’слова, зварот, выраз’ з адаптацыйнай зменай ф > п.⇉.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пракале́ташні ’колішні, даўні’ (стрэш., Наша слова, 2002 г., 16 кастр.). Да прак (гл.) і лета ’год’ (гл.), аналагічна да пракаветны ’даўні, спрадвечны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Праця́жны ’які гучыць павольна, цягуча, не адрывіста’ (ТСБМ), ’марудлівы’ (люб., Сл. ПЗБ). Рус. протя́жный ’павольны, цягучы’, укр. протя́жний ’працяглы’. Гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)