байра́м

(кр.-тат. bairain, тур. bayram)

рэлігійнае свята ў мусульман пасля заканчэння месячнага посту рамазана.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гюве́ч

(тур. qüveć)

1) страва са смажанага мяса з гароднінай;

2) кансерваваная гародніна з мясам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ДЖОНС (Jones) Джон Пол

(6.7.1747, Кіркбін, каля г. Дамфрыс, Вялікабрытанія — 18.7.1792),

ваенна-марскі дзеяч, нац. герой ЗША. Каля 1773 перасяліўся ў амер. калоніі Вялікабрытаніі. У вайну за незалежнасць у Паўночнай Амерыцы 1775—83 адзін з арганізатараў і кіраўнік флоту каланістаў, на чале невял. флатыліі здзейсніў нападзенне на англ. порт Уітхавен і спаліў яго (1778), на чале пашкоджанага фрэгата ўзяў на абардаж 44-пушачны брыт. фрэгат (22.9.1779). Па запрашэнні Кацярыны II у 1788—89 служыў у рас. ВМФ, контр-адмірал. У рус.-тур. вайну 1787—91 на чале паруснай эскадры Дняпроўскага лімана ва ўзаемадзеянні з вёславай флатыліяй К.Насаў-Зігена і войскамі А.В.Суворава ў чэрв. 1788 разбіў тур. флот каля Ачакава. Памёр у Парыжы. Прах Дж. ў 1905 перавезены ў ЗША.

т. 6, с. 89

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЫКІ́

(Bovinae),

1) падсямейства млекакормячых сям. пустарогіх. 4 роды: буйвалы; афр. буйвалы; зубры — бізон, зубр; быкі сапраўдныя — тур, як, бантэнг (Bos javanikus), гаур (В. gaurus), купрэй (В. sauveli); жывуць у розных частках Азіі. Усяго 12 відаў. Многія быкі прыручаны, дзікія занесены ў Чырв. кнігу МСАП.

2) Самцы буйн. раг. жывёлы; бугаі.

т. 3, с. 372

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Адалі́ска (БРС). Новае запазычанне з рускай мовы, дзе з франц. odalisque, якое з тур. oḍalyḳ (oḍa ’пакой’) (Локач, 127).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разма́й ’размарын’ (Мал., Булг., Гарэц., Тур., Кольб.). Ад размары́н (гл.) пад уплывам слова май, паколькі расліна цвіце ў маі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кажу́х Твань, дрыгва; зыбкае месца (Палессе Талст.). Тое ж какажу́х (Тур. ДАБМ).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

чадра́

(тур. čadyr, ад перс. čadar)

лёгкае пакрывала, у якое жанчыны-мусульманкі пры выхадзе з дому захутваюцца з галавы да ног, пакідаючы толькі шчыліну для вачэй.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

адалі́ска

(фр. odalisque, ад тур. odalyk = наложніца)

1) рабыня або прыслужніца ў гарэме;

2) палюбоўніца, каханка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ва́лі

(тур. vali, ад ар. vali)

1) правіцель вілаету ў Турцыі;

2) генерал-губернатар у Іране.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)