харо́міна, ‑ы, ж.
Вялікі будынак. [Гукан:] — Яны там у лясніцтве дачу сабе адгрохалі.. Хароміна! Шамякін. Трэба людзям дуб ці якая жардзіна — усё сюды, у лясы пятроўскія, едуць. Там ужо і з хатамі не вельмі раскашоўваюцца: не разводзяць харомін. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Magna promisisti, exigua video
Шмат ты абяцаў, мала бачу.
Много ты обещал, мало вижу.
бел. Многа чуецца, ды мала верыцца. І шыла, і мыла, і прала, і ткала ‒ і ўсё языком. 3 языком ‒ і сюды і туды, а на справе ‒ нікуды.
рус. Много сулят, мало делают. Дела на полтину, а магарычу на рубль. На словах ‒ как на гуслях, а на деле ‒ как на балалайке. Визгу много, а шерсти нет. Много слов, мало дела. Много говорено, да мало сказано. Кто словом скор, тот в деле редко спор.
фр. Beaucoup de paroles peu d’affaires (Много слов, мало дел).
англ. Great cry and little wool (Много крику, мало шерсти).
нем. Viel Geschrei und wenig Wolle (Много крику и мало шерсти).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ёрзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Неспакойна сядзець, круцячыся, соўгаючыся з месца на месца. Гольдзін выціраў пот, ёрзаў, занатоўваў нешта ў блакнот і раптам перапыняў таго, хто выступаў. Шамякін. Рэгістратару не цярпіцца, ёрзае па крэсле туды і сюды. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наме́р, ‑у, м.
Жаданне, замысел што‑н. зрабіць. Добры намер. Варожы намер. Здзейсніць свае намеры. □ [Лабановічу] ўспаміналіся першыя дні прыезду сюды, яго намеры і планы. Колас. [Мікола:] Не было ў мяне намеру крыўдзіць цябе. Крапіва.
•••
З намерам — з пэўнай мэтай, знарок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пратэстава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.
1. незак. Пярэчыць; заяўляць пратэст. Пратэставаць супраць гонкі ўзбраенняў. □ Дзед пратэстуе, напірае на тое, што трэба забраць дзяцей і вярнуцца сюды. Колас.
2. зак. і незак., што. Спец. Зрабіць (рабіць) пратэст вэксаля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бінтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
Абмотваць, абкручваць бінтам, марляй і пад.; перавязваць. Чыжык ірве торбу на стужкі і пачынае бінтаваць Саўчанку, закінуўшы яму на плечы гімнасцёрку. Лупсякоў. Пакуль урач бінтаваў Віктару руку, сюды падышоў Чарных і другія партызаны. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гадаві́на, ‑ы, ж.
Дата, дзень, у які спаўняецца яшчэ адзін год з часу якой‑н. падзеі. 60‑я гадавіна Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі. □ На пятнаццатую гадавіну вызвалення Беларусі ад белапалякаў сюды, у калгас, прыехала на свята шмат дарагіх гасцей. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кнігасхо́вішча, ‑а, н.
1. Памяшканне пры бібліятэках для захоўвання кніг, часопісаў, газет і іншых друкаваных выданняў.
2. Спецыяльнае месца для захоўвання вялікай колькасці кніг. Не першы дзень я прыходзіў сюды, у славутае вільнюскае кнігасховішча, і, чаго таіцца, зайздросціў ягонаму багаццю. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напрасткі́, прысл.
Па прамой лініі, самым кароткім шляхам. Мы пайшлі на Брагін не сялом, не па грэблі, а напрасткі, поплавам. Сабаленка. Па сцежачцы, што вілася напрасткі ад лесу і бегла праз поле, павольна пасоўваліся якраз сюды дзве чалавечыя фігуры. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пай, паю, м.
Доля, якая ўносіцца ў капітал якога‑н. таварыства кожным яго ўдзельнікам. Уступны пай. Кааператыўны пай. □ У брацтвы ўваходзілі цэхавыя майстры, гараджане, купцы і розны просты люд (доступ сюды быў вольны, трэба было толькі ўнесці пэўны грашовы пай). Шакун.
[Тур. pay — частка, жэрабя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)