разгу́тарыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Разм. Завесці гутарку; разгаварыцца. [Сёмка:] — Ехаў да гасподы і напаткаў Мікалаішку Зосю; узяў падвезці, і як разгутарыліся, дык і [не заўважылі], ці ідзе конь, ці стаіць. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укле́нчаны, ‑ая, ‑ае.
Які стаіць на каленях. Тамара, як аглушаная, засталася стаяць укленчанай перад крэслам. Арабей. Як продак, я спавядаюся дрэвам, Прашу ў сонца я ўраджаю. Стаю, укленчаны. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шальмо́ўства, ‑а, н.
1. Махлярства, круцельства, хітрасць. [Зыгмусь:] — На гэтым свет стаіць. [Юзя:] — На чым? На такім шальмоўстве? Чорны.
2. Махлярскі, хітры ўчынак. [Дзед:] — Пагнала мяне нячыстая на ваша шальмоўства паглядзець. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рассто́яцца ’распагодзіцца’ (лаг., Жд. 2). Да стаяць (гл.) з семантычным развіццём, абумоўленым наяўнасцю (і значэннем) словаспалучэння стаіць (добрая, -е) пагода/надворʼе. Параўн. рус. пск., смал. расстоя́ться ’тс’. Асноўнае значэнне ў россто́іцца ’спыніцца, застаяцца’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эргаты́ўны
(ад эргатыў)
э-ая канструкцыя — сінтаксічная канструкцыя сказа з пераходным дзеясловам, калі назоўнік, што абазначае рэальную дзеючую асобу (агенс), стаіць у эргатыве, а аб’ект — у абсалютным склоне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
падта́лы, ‑ая, ‑ае.
Які злёгку падтаў, растаў. Наўкола ляжала шэрая ноч з плямамі падталага снегу ў доле. Быкаў. І на полі ў барознах хлюпкіх Лёд падталы ў вадзе стаіць. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыста́ўка, ‑і, ДМ ‑стаўцы; Р мн. ‑ставак; ж.
1. У граматыцы — частка слова, якая стаіць перад коранем; прэфікс.
2. Тое, што прыстаўляецца, прырабляецца дадаткова да чаго‑н. Магнітафонная прыстаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́чнік, ‑а, м.
У матэматыцы — лік простага дробу, які стаіць над рысай (абазначае лік долей, з якіх складаецца дроб); проціл. назоўнік. У дробе 2/5 лічнік 2, а назоўнік 5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малазяме́льны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае дастатковай колькасці зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Мікуцічы — сяло вялікае, вядомае ва ўсёй акрузе. Стаіць на пясках каля Нёмана. Народ тут бедны, малазямельны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяндля́рня, ‑і, ж.
Збудаванне, дзе вэндзяць мяса, сала, рыбу. З канца зімы і да лета пры кожнай хаце дыміцца вяндлярня, і па селішчы стаіць пах вэнджаных каўбас і шынак. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)