чэмпіён назоўнік | мужчынскі род

  1. Спартсмен (або спартыўная каманда) — пераможца ў спаборніцтвах па якому-н. віду спорту на першынство горада, краіны, свету.

    • Ч. свету па шахматах.
    • Ч. Еўропы па боксу.

  2. Жывёліна, якая заняла першае месца на выстаўцы, спаборніцтвах.

|| жаночы род: чэмпіёнка.

|| прыметнік: чэмпіёнскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Ас лётчык вышэйшага класа; у апошні час наогул спецыяліст вышэйшага класа’. З рус. ас (Крукоўскі, Уплыў, 82), дзе з 1910 (Успенскі, ЯиМ, 6–7, 198) з франц. as, якое ў значэнні ’добры салдат, лепшы спартсмен’ фіксуецца з XX ст.; лац. assiṡ няяснага паходжання абазначала адзінку вагі грашовую адзінку, у французскай з XII ст. азначала грашовую адзінку, адзінку на касцях, а потым на картах (на выкарыстанне ас як картачнага тэрміна ў беларускай мове ўказваў Карскі Чарнышову, Избр. тр., 2, 444), адкуль і перайшло ў спартыўнае і вайсковае арго.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

плывец, плыўца, м.

1. Той, хто плавае; той, хто ўмее плаваць. Яны кінуліся ў адзежы ў глыбокія воды ракі. Каляда быў добрым плыўцом. Гурскі. // Спартсмен, які займаецца плаваннем.

2. Уст. Той, хто плавае на якім‑н. судне. Не ведаюць плыўцы пакоры, Калі ідуць у смелы рэйд. Пушча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абсалютны прыметнік

  1. Безумоўны, неабмежаваны, узяты па-за ўсякім параўнаннем.

    • Абсалютныя і адносныя паказчыкі.
    • А. чэмпіён (спартсмен-пераможац у мнагабор’і).
    • А. нуль (тэмпература ў -273,15 °С, самая нізкая тэмпература).

  2. Поўны, канчатковы.

    • А. спакой.
    • Абсалютна (прыслоўе) правільна.
    • Абсалютная большасць (пераважная большасць).
    • Абсалютная манархія (самадзяржаўе).
    • А. слых (слых, які дакладна вызначае вышыню любога тону).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

абабегчы дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Бягом зрабіць круг вакол каго-, чаго-н.

    • А. гумно.
    • А. вакол дома.

  2. Бегучы, абмінуць каго-, што-н.

    • Абабег нас толькі адзін спартсмен.

  3. Паспешліва, бегаючы, пабываць у многіх, у розных месцах.

    • А. ўсіх суседзяў.

  4. пераноснае значэнне: Хутка распаўсюдзіцца, стаць вядомым.

    • Навіна абабегла ўсю вёску.

|| незакончанае трыванне: абабягаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

leprós

a пракажо́ны, струпля́вы =ler суф. назоўнікаў м. р., утварае назвы людзей паводле іх роду дзейнасці, спосабу жыцця: Spórtler m спартсме́н, спарто́вец

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

player [ˈpleɪə] n.

1. ігро́к; спартсме́н;

a tennis player тэнісі́ст; тэнісі́стка;

a chess player шахматы́ст; шахматы́стка

2. музыка́нт

3. акцёр

4. плэ́ер; прайграва́льнік;

a cassette player касе́тны прайграва́льнік;

a CD player плэ́ер для прайграва́ння кампа́кт-ды́скаў;

a DVD player DVD-плэ́ер;

a record player прайграва́льнік

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

скараход, ‑а, М ‑дзе, м.

Разм. Той, хто вельмі хутка ходзіць, бегае. — А я думаю: што гэта за скараходы наперадзе, дагнаць немагчыма! — адразу пажартаваў.. [лейтэнант]. Лось. / у перан. ужыв. Андрэй Завацкі спыніў на дарозе калгасную машыну і спытаў у вадзіцеля: — Куды ж гэта ты, скараход мой, ляціш? Ваданосаў. // Спартсмен, спецыяліст па скарасному бегу (на каньках, лыжах і пад.). // Даўней — пасыльны, ганец.

•••

Боты-скараходы гл. боты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэмпіён, ‑а, м.

Званне пераможцы ў спартыўных спаборніцтвах, гульнях на першынство, а таксама асоба або каманда, удастоеныя такога звання. Чэмпіён свету. ▪ Павел любіў спорт. Але яшчэ больш любіў фізіку, а чэмпіёнам не зрабіўся толькі таму, што не хапіла часу для трэніровак. Шыцік. [Марына Паўлаўна:] — Ігар заняў першае месца па Саюзу па плаванню. Чэмпіён... Як я рада. Васілевіч.

•••

Абсалютны чэмпіён — спартсмен, які атрымаў найбольшую колькасць ачкоў у спаборніцтвах.

[Англ. — champion.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бягун, бегуна, м.

1. Той, хто хутка бегае. Першы ў атрадзе бягун. // Спартсмен, які займаецца бегам (у 2 знач.). Бягун на сярэднюю дыстанцыю.

2. Уст. Скоры на хаду конь. Фурман фарсіста ляснуў пугай, Вязе ў парадны ход папоў І, нацягнуўшы лейцы туга, Спыняе пару бегуноў. Колас.

3. толькі мн. (бегуны, ‑оў). Прыстасаванне для размолвання і змешвання розных матэрыялаў.

4. Уст. Уцякач. Ляснік маўчаў, Ён сам ведаў, што лес напоўнен незнаёмымі людзьмі — бегунамі, якія хаваліся ад польскай улады. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)