карбана́т, ‑у, М ‑наце, м.

Спец.

1. Соль вугальнай кіслаты (сода, паташ і інш.).

2. Мінералы, якія з’яўляюцца вуглякіслымі солямі розных металаў.

3. Чорны алмаз дробназярністай будовы, які прымяняецца для бурэння, шліфоўкі.

[Ад лац. carbo, carbonis — вугаль.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sól

ж. соль;

sól kuchenna — кухонная (спажыўная) соль;

sole mineralne — мінеральныя солі;

warzelnia soli — саляварня;

być komu solą w oku — быць у каго бяльмом на воку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

G, g

[dʒi:]

n., pl. G's, g’s

1) сёмая лі́тара анге́льскага альфабэ́ту

2) Mus. соль (но́та)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

хлеб м., в разн. знач. хлеб;

○ бялко́вы х. — белко́вый хлеб;

◊ на ласка́вым хле́бе — уст. на пожи́зненном пансио́не; быть нахле́бником, иждиве́нцем;

жыць (сядзе́ць) на чужы́м хле́бе — есть чужо́й хлеб;

перабіва́цца з хле́ба на квас — перебива́ться с хле́ба на квас;

мець кусо́к хле́ба — име́ть кусо́к хле́ба;

надзённы хлеб — насу́щный хлеб;

за́йцаў хлеб — за́ячий хлеб;

на сваі́м хле́бе — на свои́х хлеба́х;

шука́ць лёгкага хле́ба — иска́ть лёгкого хле́ба;

хлеб ды соль — хлеб да соль;

хлеб-соль — хлеб-соль;

і гэ́та хлеб — и то хлеб;

сустрэ́ць хле́бам-со́ллю — встре́тить хле́бом-со́лью;

дарэ́мна хлеб е́сці — зря хлеб есть;

дзялі́ць хлеб і соль — дели́ть хлеб и соль;

кармі́ць хле́бам — корми́ть хле́бом;

ісці́ на свой хлеб — начина́ть жить свои́м трудо́м;

мець кусо́к хле́ба — иметь кусо́к хле́ба;

без хле́ба сядзе́ць — без хле́ба сиде́ть;

аб сухі́м хле́бе — сухи́м хле́бом пита́ясь;

забыць (чыю) хлеб-соль — забы́ть (чью) хлеб-соль;

се́сці (пасадзі́ць) на х. і ваду́ — сесть (посади́ть) на хлеб и (на) во́ду;

е́сці хлеб — (з чаго) жить за счёт (чего);

це́раз хлеб ды хле́ба шука́ць — погов. от добра́ добра́ не и́щут;

мець хлеб і да хле́ба — жить в доста́тке;

гало́днай куме́ хлеб наўме́ — посл. голо́дной куме́ хлеб на уме́;

жывём, хлеб жуём — погов. живём, хлеб жуём;

хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж — посл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тру́сіць, тру́шу, тру́сіш, тру́сіць; незак. (разм.).

1. Трэсціся, дрыжаць ад страху, хвалявання; баяцца.

2. што. Растрасаць што-н., церушыць.

Т. сена.

3. што. Сыпаць у невялікай колькасці што-н. сыпкае.

Т. соль у страву.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Па́даць дробнымі кроплямі, церушыць (пра дождж).

5. Бегчы трушком, подбегам.

|| зак. стру́сіць, стру́шу, стру́сіш, стру́сіць; стру́шаны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крон​1

[ням. Kron(gelb), ад гр. chroma = фарба]

мінеральная жоўтая фарба, соль хромавай кіслаты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чарню́шчы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Зусім чорны. За вялікім сталом, які стаяў убаку, за паўквартай гарэлкі сядзеў чарнюшчы бадзяга ў лахманах; на стале ляжаў акраец чэрствага хлеба і хвост селядца, на якім выступіла соль. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распусці́цца сов.

1. в разн. знач. распусти́ться;

2. (о цветах, почках) распусти́ться, раскры́ться;

3. распусти́ться; разбалова́ться, избалова́ться;

4. избалова́ться, разврати́ться;

5. распусти́ться, раствори́ться, разойти́сь;

соль ~ці́лася — соль раствори́лась (разошла́сь);

6. (о воске и т.п.) растопи́ться;

7. (о пружине) разжа́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́ржа, ‑ы; Р мн. барж; ж.

Вялікае пласкадоннае судна для перавозкі грузаў. На якарах, чакаючы разгрузкі, стаялі дзесяткі нізка аселых барж. Карпаў. Па Бярэзінскай [воднай] сістэме перавозіліся ў баржах і лодках збожжа, соль, крупы. В. Вольскі.

[Фр. barge.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Магне́зія ’вокіс, або соль магнія’ (ТСБМ) запазычана з рус. навуковай тэрміналогіі — магнезия, якое з ням. Magnesia або з н.-лац. magnesia < грэч. Μαγνησία — назва мясцовасці ў Фесаліі, горада ў Лідзіі (Гараеў, 448; Фасмер, 2, 556).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)