зрэз, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што-н., а таксама зрэзаная частка чаго-н.; тое, што зрэзана.

З. бервяна.

2. перан. Стан чаго-н. у пэўны перыяд развіцця, руху.

Сінхронны з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фа́за, -ы, мн. -ы, фаз, ж.

1. Момант, этап, асобная стадыя ў развіцці і змяненні чаго-н.

Першая ф. месяца.

Вадкая ф.

Уступіць у новую фазу развіцця.

2. Асобная група абмотак генератара (спец.).

|| прым. фа́завы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яравіза́цыя, ‑і, ж.

1. Першая стадыя развіцця раслін, якая праходзіць пры нізкіх тэмпературах.

2. Перадпасяўная апрацоўка насення з мэтай паскарэння развіцця раслін і павышэння іх ураджайнасці (служыць таксама сродкам ператварэння азімай культуры ў яравую). Яравізацыя насення. □ Дзяўчына расказвала, як яны праводзілі яравізацыю, садзілі адборныя клубні. Стаховіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

stage​2 [steɪdʒ] n. фа́за, ступе́нь, эта́п;

a stage of development ста́дыя развіцця́;

a stage of latency med. інкубацы́йны перы́яд;

at this stage на да́дзеным эта́пе

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гума́нны, ‑ая, ‑ае.

Дабрачынны, чалавечны, прасякнуты павагай да людзей. Пралетарыят — самы гуманны клас у гісторыі развіцця грамадства. Лушчыцкі.

[Ад лац. humanus — чалавечны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дру́гасны, ‑ая, ‑ае.

Вытворны, не зыходны; які з’яўляецца другой, пазнейшай ступенню развіцця чаго‑н. Другасны прадукт. Другасныя сплавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

айкані́міка, ‑і, ДМ ‑міцы, ж.

Спец. Раздзел тапанімікі, які вывучае айконімы, заканамернасці іх узнікнення, развіцця і функцыяніравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

станаўле́нне, ‑я, н.

Набыццё пэўных прыкмет і форм у працэсе развіцця; фарміраванне. Станаўленне характару. Станаўленне сусветнай сістэмы сацыялізма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

філагені́я, ‑і, ж.

1. Навука, якая вывучае заканамернасці развіцця жывёльнага і расліннага свету.

2. Тое, што і філагенез.

[Ад грэч. phylē — племя і génos — паходжанне, нараджэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяле́ктыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Філасофскае вучэнне аб усеагульных законах руху і развіцця прыроды, чалавечага грамадства і мыслення; навуковы метад пазнання з’яў прыроды і грамадства шляхам ускрыцця ўнутраных супярэчнасцей і барацьбы процілегласцей, якія прыводзяць да скачкападобнага пераходу з адной якасці ў другую.

Матэрыялістычная д.

2. Сам працэс такога руху і развіцця.

Д. падзей.

Д. гісторыі.

3. Майстэрства весці спрэчкі, прымяняць лагічныя довады (уст.).

|| прым. дыялекты́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Д. матэрыялізм.

Д. метад.

|| наз. дыялекты́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)