акары́дыі
(н.-лац. acaridiae)
група кляшчоў атрада акарыформных, сярод якіх многія — шкоднікі збожжа, сельскагаспадарчых прадуктаў, паразіты жывёл і чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
арко́зы
(фр. arcose)
буйназярністыя пясчанікі, якія ўтварыліся ў выніку цэментацыі прадуктаў руйнавання гранітаў, гнейсаў — зерняў кварцу, палявога шпату, слюды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
друшля́к
(польск. durszlak, ад с.-в.-ням. durchslac)
кухонны коўш з невялікімі дзірачкамі для працэджвання або працірання харчовых прадуктаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рафіна́цыя
(ад фр. raffiner = ачышчаць)
ачыстка прадуктаў прамысловасці і сельскай гаспадаркі (металаў, спірту, алею, цукру і інш.) ад прымесяў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АМІНАПЕПТЫДА́ЗЫ,
група ферментаў кішачнага соку. Удзельнічаюць у працэсах стрававання. Каталізуюць гідралітычнае расшчапленне поліпептыдаў (прадуктаў расшчаплення бялкоў) з утварэннем свабодных амінакіслот. Расшчапленне ажыццяўляецца толькі з таго канца поліпептыднага ланцуга, дзе ёсць свабодная амінагрупа (NH2).
т. 1, с. 318
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Праду́кт ’вынік працы чалавека’, праду́кты ’харчовыя прыпасы’ (ТСБМ). З рус. проду́кт (проду́кты) ’тс’, якое праз ням. Produkt з лац. prōductum ’тое, што выраблена’ (гл. Фасмер, 3, 373). У пачатку XX ст. з рус. продукция ’сукупнасць прадуктаў вытворчасці, разумовай працы’ запазычана бел. праду́кцыя (Гіст. лекс., 241). Ст.-бел. прадукт ’працэс у судзе’ (Гарб.), продуктъ ’даклад’ з польск. produkt < лац. productus (Булыка, Запазыч., 266).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
іано́л
(ад іон + -ол)
арганічнае злучэнне, парашок жоўтага колеру, які выкарыстоўваецца як антыакісляльнік пры вырабе харчовых прадуктаў, каўчуку і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ку́бел
(польск. kubel, ад с.-в.-ням. kübel)
вялікая драўляная дзежка з накрыўкай ці векам для захоўвання прадуктаў і рэчаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
парцыён
(фр. portion, ад лац. portio, -onis = частка)
колькасць прадуктаў харчавання на які-н. тэрмін (напр. п. аўса для каня).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Лядоўня ’пограб з лёдам або снегам для захоўвання прадуктаў’ (Гарэц., Яруш., Янк. 2, Касп., Бяльк., Сцяшк.; жлоб., Нар. словатв.; мін., КЭС), лёдо́ўня ’тс’ (Шушк.). Укр. льодо́вня, леді́вня, рус. прыбалт. ледо́вня, польск. lodownia, в.-луж. lodownja, чэш. ledovna, славац. ľadovňa. Прасл. паўн. ledovьnʼa ’памяшканне для лёду’ (Слаўскі, 4, 322). Утворана ад прыметніка ledovъ > лядовы. Да лёд (гл.). Аб суфіксе гл. Слаўскі (SP, 1, 138), Сцяцко (Афікс. наз., 165).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)