ганчарныя вырабы майстроў з г. Дзісна Міёрскага р-на Віцебскай вобл. Промысел вядомы са старажытнасці, у 18 ст. дзейнічаў гаршэчна-мулярскі цэх, куды ўваходзілі і ганчары. Тут выраблялі кухонны, сталовы і тарны посуд, які ў залежнасці ад ёмістасці меў розныя назвы: пецяронка (0,5—0,8 л), чацвяронка (1—1,5 л), траёнка (2—3 л), палавінніца (4—5 л), штука (8—10 л). У канцы 19—1-й пал. 20 ст.посуд выраблялі тачэннем на ганчарным крузе, глазуравалі празрыстай бясколернай, часам зялёнай ці карычневай палівай, аздаблялі выціснутымі прамымі і хвалістымі паяскамі, падпаліўной ангобнай размалёўкай расл. характару. Формы посуду ёмістыя, простых выразных абрысаў. Пашырана была таксама утылітарна-дэкар. кераміка (фігурныя пасудзіны, попельніцы, букетнікі, чарніліцы), дробная пластыка, цацкі.
1.каго-што. Адзець прыгожа, лепш, чым звычайна; упрыгожыць.
П. галаву кветкамі.
2.што і без дап. Прывесці ў парадак.
П. у хаце. П. на стале.
3.што. Прыняць адкуль-н.
П. посуд са стала.
◊
Прыбраць да руккаго-што (разм.) — цалкам падпарадкаваць сабе каго-н. або завалодаць чым-н., захапіць сабе што-н.
|| незак.прыбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.прыбо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.іпрыбіра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вадзяні́к1 ’вадзяны’ (Яруш., Нік., Няч., БРС), вадзяны́ ’нячысты дух, які жыве ў рэках, азёрах’ (Сцяшк.), вадзяні́к, вадзяны́ ’дух-гаспадар у лесе’ (Інстр. II), вадзянікі ’тс’ (Касп.). Суфіксальны дэрыват ад вадзяны́ ’які знаходзіцца ў вадзе’; вынік універбізацыі словазлучэння вадзяны дух. Параўн. рус.водяной, укр.водний, серб.-харв.во̀дац ’тс’.
Вадзянік2 ’вугал у хаце, дзе ставяць ваду і посуд’ (Шушк.). Суфіксальнае ўтварэнне ад вадзяны́ ’прызначаны для вады’. Параўн. балг.водни́к ’месца ў кухні, дзе вешаюць катлы з вадой’.
Вадзяні́к3 ’драўляны коўш для вады’ (Серб.); ’чайнік’ (Мат. Гом.). Да вадзяны́. Параўн. укр.водяник ’посуд для вады’, водник ’хатняя дзежачка для вады’.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераце́рцісов.
1.в разн. знач. перетере́ть;
п. вяро́ўку — перетере́ть верёвку;
п. по́суд — перетере́ть посу́ду;
п. тыту́нь — перетере́ть таба́к;
2. (лён, коноплю) перемя́ть;
3. истере́ть;
п. на парашо́к — истереть в порошо́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ві́нны1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да віна. Вінны пах.// Прызначаны для віна. Вінны склеп. Вінны посуд.
•••
Вінная кіслатагл. кіслата.
Вінная ягадагл. ягада.
Вінны каменьгл. камень.
Вінны спіртгл. спірт.
ві́нны2, ‑ая, ‑ае; вінен, вінна.
Разм. Тое, што і вінаваты (у 1, 2 і 4 знач.).
•••
Богу душою не вінны — тое, што і богу душою не вінаваты (гл. вінаваты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
aluminiowy
aluminiow|y
алюмініевы;
blacha ~a — алюмініевая бляха;
naczynia ~e — алюмініевы посуд;
ruda ~a — алюмініевая руда
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БАЙКА́ЛЬСКІЯ НЕАЛІТЫ́ЧНЫЯ КУЛЬТУ́РЫ,
археалагічныя культуры неаліту на тэр. Прыбайкалля. Насельніцтва найб. ранняй ісакаўскай культуры (4-е — пач. 3-га тыс. да нашай эры) займалася паляваннем, вырабляла сланцавыя наканечнікі стрэл, шліфаваныя цёслы, вастрадонны і паўяйкападобны керамічны посуд з адбіткам сеткі-пляцёнкі на паверхні. Плямёны сяроўскай культуры (3-е тыс. да нашай эры) удасканалілі каменныя і касцяныя прылады (шліфавалі і свідравалі). З’явіліся рэчы з зялёнага нефрыту, складаны лук з касцянымі абкладамі, скульптурныя выявы ласёў, рыб, антрапаморфныя фігуркі, наскальныя малюнкі. Кругладонны посуд упрыгожаны адбіткамі розных штампаў. Асн. заняткам насельніцтва кітойскай культуры (сярэдзіна 3 — пач. 2-га тыс. да нашай эры) было рыбалоўства. З’явіліся састаўныя (з косці і каменю) рыбалоўныя кручкі, доўгія касцяныя кінжалы з крамянёвымі ўкладышамі, павялічылася колькасць вырабаў з нефрыту. Пахавальны абрад насельніцтва Байкальскіх неалітычных культур — трупапалажэнне ў грунтавых магілах; нябожчыкаў пасыпалі вохрай.
