Трыб 1 ‘квартальная вузкая прасека ў лесе, лясная прамая дарога’ (Сл. Брэс.; пруж., Яшк.; кам., Жыв. НС; кобр., Скар. НМ), тры́ба ‘прасека ў лесе для лакалізацыі ачага пажару ці размежавання лясных кварталаў’ (Скарбы; Чыгр.; слонім., Жыв. НС, Сцяц.; шчуч., З нар. сл., Сцяшк.; шчуч., воран., Сл. ПЗБ), трэб (треб) ‘граніца, мяжа’ (Дабрав.), трэ́ба ‘прасека, прагал’ (Сл. Брэс.), трэ́бо ‘роўнае месца за вёскай’ (пруж., Чэрн.), ст.-бел. трибъ, трыбъ ‘кірунак, лінія (у лесе); прасека’ (1554 г.), трыба ‘тс’ (1608 г.), трыбокъ ‘тс’, трибовати ‘абазначаць кірунак’ (1600 г.) (ГСБМ). Праз польск. tryb ‘дарога, сцежка’, tryba ‘тс’, ‘вузкая паласа поля, загон’, ‘мяжа’, ‘прасека’ з с.-в.-ням. trib ‘выган, паша’, н.-в.-ням. Trieb ‘дарога, па якой ганяюць быдла, прагон’, ‘плынь, цячэнне’ (Вінцэнц), што да с.-в.-ням. tríben ‘гнаць, праганяць’ (Чартко, Дасл. (Гродна), 59), ст.-в.-ням. tríban, гоцк. dreiban, англ. drive ‘тс’, ‘прыводзіць у рух’ (SWO, 1980, 778; Брукнер, 578; ЕСУМ, 5, 634). Ст.-бел. трибовати ‘абазначаць кірунак’ (1600) запазычана са ст.-польск. trybować < с.-в.-ням. tríben ‘гнаць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 93; Вінцэнц).

Трыб 2 ‘жыццёвы шлях’ (Варл.): ніякім тры́бам ‘ніяк, ніякім спосабам’ (Ян.), ст.-бел. трибъ, трыбъ ‘парадак, звычай’ (Ст.-бел. лексікон), ‘спосаб, устаноўлены парадак’ (1588 г., ГСБМ). Апошняе запазычана са ст.-польск. tryb, якое з нова-в.-ням. Trieb ‘плынь, цячэнне’, што, паводле Вінцэнца (гл.), з’яўляецца метафарай на базе значэння ‘дарога’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ráhmen

m -s, -

1) ра́ма, ра́мка

2) мяжа́; ра́мкі aus dem ~ fállen* выхо́дзіць за мяжу́ [з ра́мак] (дазволенага);

sich im ~ hálten* трыма́цца ў ра́мках, не выхо́дзіць за ме́жы (дазволенага)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

verge

[vɜ:rdʒ]

1.

n.

1) край -ю m.; мяжа́ f.

to be on the verge of ruin — быць на мяжы́ руі́ны

to be on the verge of tears — быць блі́зкім да пла́чу

2) рубе́ж -яжа́ m.

2.

v.i.

быць на краі́; межава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

рубе́ж

1. Мяжа (БРС).

2. Цвёрды выступ зямлі на роўным месцы; вузкая броўка (Слаўг.).

□ в. Рубе́ж Кліч., в. Рубеж Чэрв., ручай Рубежнік Віц. (Рам. Мат.), в. Рубяжэвічы Ст.-дар.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

bounds [baʊndz] n. pl.

1. мяжа́, грані́ца;

beyond/outside/within the bounds of па-за ме́жамі/у ме́жах;

beyond the bounds of possi bility па-за ме́жамі магчы́мага

2. (абмежава́ная, закры́тая) зо́на, тэрыто́рыя;

trespass on smb.’s bounds урыва́цца на чужу́ю тэрыто́рыю

♦

out of bounds за лі́ніяй спарты́ўнай пляцо́ўкі;

out of bounds (to/for) у недазво́леным ме́сцы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Суто́ка ’месца зліцця дзвюх рэк’ (Нас., Ласт., Некр. і Байк., Гарэц.), суто́кі ’тс’, ’лінія сутыкнення, мяжа’ (ТСБМ), ’месца, дзе сыходзіцца многа ручаёў’, ’наогул — вузел, напрыклад, дарог’ (Мядзв.), ’месца зліцця дзвюх рэк’ (Варл.), сюды ж, відаць, і сото́ка ’злучэнне, стык (драўляных рэек і пад.)’ (зах.-палес., Бел.-укр. ізал.), суто́к (гл.), укр. дыял. суто́ка ’месца зліцця дзвюх рэк’, рус. суто́к ’тс’, польск. Santoka (тапонім), чэш. soutok, sútok, на падставе якіх рэканструюецца прасл. *sǫtokъ, *sǫtoka < *sǫ‑ і *tokъ (Фасмер, 3, 811; Борысь, 94). Звяртаецца ўвага на ўжыванне формы ж. р. ад кораня выключна ў беларускай мове для “воднай” тэрміналогіі, параўн. ато́ка, выто́ка, зато́ка, прато́ка, суто́ка і пад. (Пацюпа ў Станкевіча, Язык, 1189).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

balk

[bɔk]

1.

n.

1) перашко́да f.; замі́нка, затры́мка f.

2) грэ́бень баразны́; мяжа́ f

3) бэ́лька f.

2.

v.i.

1) упіра́цца, нараві́цца, нату́рыцца (пра каня́)

2) спыня́цца; вага́цца; хіста́цца; зьнеахво́чвацца

3.

v.t.

1) перашкаджа́ць, разла́джваць, перабіва́ць (пля́ны)

2) не скарыста́ць, прапусьці́ць (наго́ду)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

confine

[kənˈfaɪn]

1.

v.t.

1) абмяжо́ўваць, абмяжо́ўвацца

2) трыма́ць унутры́

A cold confined him to the house — Прасту́да трыма́е яго́ ў ха́це

to be confined to bed — быць прыкава́ным да ло́жка

3) саджа́ць у турму́, зьняво́льваць

2.

n. often confines

ме́жы; дзяржа́ўная мяжа́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

hem

[hem]

1.

n.

1) рубе́ц -ца́ m.

2) бе́раг -у m. dim. беражо́к -ка́ m.; край -ю m., мяжа́ f.

On the very hem of the sea — На са́мым кра́і мо́ра

2.

v.t.

падруба́ць (суке́нку), заруба́ць (хусьці́нку)

•

- hem in

- hem around

- hem about

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

грані́ца

1. Лінія ў выглядзе вузкай палоскі зямлі, дзірваністай броўкі або разоры, якая падзяляе два сумежныя ўчасткі (Віц. Касп., Нясв., Рэч., Слаўг.).

2. Пратаптаны след на сенажаці ў час касавіцы паміж участкамі, на полі ў час уборкі; мяжа паміж калгаснымі лясамі (Слаўг.).

3. Умоўная мяжа паміж зямельнымі абшарамі вёсак (Слаўг., Стол.).

4. Сцежка або дарожка на мяжы (Слаўг.).

5. Дзяржаўны рубеж (БРС).

6. Града, ляха (Віц., Пол.).

□ пас. Грані́ца каля в. Рэкта Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)