прычы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж.

1. З’ява, якая выклікае, абумоўлівае ўзнікненне другой з’явы.

П. хваробы. П. звальнення з работы.

2. Падстава, зачэпка для якіх-н. дзеянняў.

Уважлівая п.

Смяяцца без прычыны.

Па той простай прычыне, што... (таму, што...).

◊

Без дай прычыны — беспадстаўна, ні з таго ні з сяго.

З прычыны чаго, у знач. прыназ. — у выніку чаго-н.

Не прыехаў з прычыны хваробы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гаптатрапі́зм

(ад гр. hapto = датыкаюся + трапізмы)

з’ява згінання расліннага органа ў адказ на раздражненне дотыкам (напр. раслін з павойным сцяблом).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ізамеры́я

(ад іза- + -мерыя)

з’ява існавання хімічных злучэнняў аднолькавага колькаснага і якаснага саставу, але з рознымі фізічнымі і хімічнымі ўласцівасцямі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

tragedy [ˈtrædʒədi] n.

1. трагі́чная сітуа́цыя, трагі́чная з’я́ва; трагі́чнасць;

make a tragedy out of smth./treat smth. as a tragedy рабі́ць з чаго́-н. траге́дыю;

end in tragedy ско́нчыцца трагі́чна

2. траге́дыя;

Greek tragedy грэ́чаская траге́дыя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

спарады́чны

(лац. sporadicus, ад гр. sporadikos)

адзінкавы, не рэгулярны, выпадковы (напр. с-ая з’ява).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

адзі́нкавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які сустракаецца не групай, не ў мностве, а ў выглядзе паасобных адзінак. Адзінкавы выпадак.

2. у знач. наз. адзі́нкавае, ‑ага, н. Філасофская катэгорыя; працэс, з’ява або прадмет з яго ўласцівасцямі і асноўнымі адзнакамі, якія адрозніваюць яго ад іншых працэсаў, з’яў або прадметаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

архаі́зм

(гр. archaismos)

1) лінгв. слова, якое выйшла з актыўнага ўжытку, напр. перст (палец), чало (лоб);

2) застарэлая з’ява, перажытак мінулага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

герантамарфо́з

(ад гр. geron, -ntos = стары + -марфоз)

эвалюцыя шляхам змен, якія вынікаюць на позніх стадыях развіцця арганізма; з’ява, блізкая да анабаліі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

крыштадзі́н

[ад крышта(лічны) + (гетэра)дзін]

крышталічны генератар і ўзмацняльнік, у аснове якіх ляжыць з’ява генерыравання незгасальных ваганняў дэтэктарам, які жывіцца ад невялікай батарэі; дэтэктарны радыёпрыёмнік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлітакі́я

(ад гр. thelys = жаночы + tokos = патомства)

з’ява, якая назіраецца ў некаторых насякомых пры партэнагенезе, калі ў патомстве з’яўляюцца толькі самкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)