АНТЫДЭТАНА́ТАР,

хімічнае злучэнне, якое дабаўляюць у маторнае паліва для прадухілення яго дэтанацыі ў цыліндрах рухавікоў. Найб. пашыраны тэтраэтылсвінец (ТЭС — «этылавая вадкасць»), яго канцэнтрацыя ў паліве менш за 1%. Маторнае паліва з ТЭС (этыліраванае) таксічнае, пры рабоце з ім патрэбны меры перасцярогі.

т. 1, с. 396

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІРУДЗІ́Н

[ад лац. hirudo (hirudinis) п’яўка],

поліпептыд, які знаходзіцца ў сакрэце слінных залоз мед. п’яўкі. Утвараючы злучэнне з ферментам крыві трамбінам, перашкаджае ўзнікненню фібрыну, чым затрымлівае згусанне крыві. На гэтым засн. выкарыстанне п’явак у медыцыне. Гірудзін валодае болепатольным і процізапаленчым дзеяннем.

т. 5, с. 263

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пуцяві́шча Вуглавое злучэнне дзвюх дарог; скрыжаванне; пераважна лясны шлях (Віц. Нік. 1895, Смален. Дабр.). Параўн.: На Пуцявішчы у Панаса, Ён там ля лазні блізка жыў (Тарас на Парнасе, 1953, 67).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

гомеапаля́рны

(ад гомеа- + гр. polos = вось, паварот);

г-ае злучэнне — хімічнае злучэнне, утворанае электроннай парай, агульнай для атамаў, якія спалучаюцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АДЫПІ́НАВАЯ КІСЛАТА́,

арганічнае злучэнне з ліку карбонавых кіслот HOOC (CH2)4COOH. Мал. м. 146,14. Бясколерныя крышталі, t пл. 153 °C, узганяюцца, растваральныя ў вадзе і спіртах. Утварае солі — адыпінаты. Атрымліваюць двухстадыйным акісленнем цыклагексану. Выкарыстоўваецца ў вытв-сці нейлону, інсектыцыдаў, змазак, яе эфіры — пластыфікатары.

т. 1, с. 143

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕРАНІЁЛ,

транс-3, 7-дыметылоктадыен-2, 6-ол-1, арганічнае злучэнне (CH​3)2C=CHCH2CH2C(CH3)=CHCH2OH. Бясколерная вадкасць з пахам ружы, tкіп 229—230 °C, шчыльн. 889 кг/м³ (20 °C). Гераніёл маюць многія эфірныя алеі (напр., гераніевы алей). Выкарыстоўваюць ў парфумерыі.

т. 5, с. 168

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вайско́вы

1. прил. (относящийся к организации армии) войсково́й;

~вае злучэ́нне — войсково́е соедине́ние;

2. прил. вое́нный;

~вая фо́рма — вое́нная фо́рма;

~вая спра́ва — вое́нное де́ло;

3. в знач. сущ. вое́нный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адаманта́н

(ад адамант)

хімічнае злучэнне, насычаны цыклічны вуглевадарод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

зро́шчванне н

1. Verwáchsen n -s, Zusámmenwachsen n -s;

2. тэх (злучэнне) Verbíndung f -; Verschmélzung f -;

3. перан (аб’яднанне) Fusión f -, Zusámmenschluss m -es (банкаў, канцэрнаў і г. д.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

парале́льны в разн. знач. паралле́льный;

~ныя лі́ніі — паралле́льные ли́нии;

~ныя кла́сы — паралле́льные кла́ссы;

~ныя фу́нкцыі — паралле́льные фу́нкции;

○ ~ная валю́та — паралле́льная валю́та;

~ныя брусы́ — паралле́льные бру́сья;

~нае злучэ́нне — паралле́льное соедине́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)