наадрэ́з, прысл.
Рашуча, катэгарычна. Палонныя наадрэз адмовіліся ісці працаваць на мінамётны завод. «Звязда». Паўлік ужо раскрыў рот, каб наадрэз адмовіць гэтаму прыліпалу Бародзіну, але так нічога і не сказаў. Беразняк. «Ні ў якім разе!» — Адмовіўся сапёр рашуча, наадрэз. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паднашэ́нне, ‑я, н.
Паднесеная рэч, падарунак. Паставілі [званары] карабы ў двары на ганку, і дзяк, як заўсёды, пачаў дзяліць паднашэнні. Лупсякоў. З кожным днём Радзішэўскі заўважаў, што ўсё менш і менш людзей наведвае «храм божы», змяншаюцца дары і паднашэнні. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахіста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Хістаць некаторы час. Шаройка сеў каля стала, агледзеў хату, пахістаў кульгавы стол. Шамякін.
2. Тое, што і пахіснуць (у 2 знач.). Ворагу аказалася не пад сілу пахістаць дружбу савецкіх народаў. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапаку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.
1. Зазнаць, перажыць многа пакут. Зямля Беларусі многа перапакутавала за сваю гісторыю. Але самы вялікі здзек, самую страшную лютасць зазнала яна ад рук фашысцкіх забойцаў і катаў. «Звязда».
2. Перажыўшы што‑н., кончыць пакутаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сі́таўка, ‑і, ДМ ‑таўцы; Р мн. ‑тавак; ж.
Невялікая пералётная птушка атрада вераб’іных. Вясной і летам тут [на канале] чуюцца песні салаўя, шчабятанне ластавак, сітавак. «Звязда». Скачуць, нібы на спружынках, вёрткія шэрыя пліскі. Тут называюць іх яшчэ .. сітаўкамі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узаемадапамо́га, ‑і, ДМ ‑мозе, ж.
Узаемная дапамога. Братняя ўзаемадапамога. Дагавор аб дружбе і ўзаемадапамозе. □ Узаемадапамога стала законам у рабоце маладых жывёлаводаў. «Звязда». Новыя словы нейкімі невідочнымі птушкамі мітусіліся вакол: арганізацыя, кааперацыя, выбары, узаемадапамога... Бядуля.
•••
Каса ўзаемадапамогі гл. каса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хуліга́н, ‑а, м.
Той, хто груба парушае грамадскі парадак; хто займаецца хуліганствам. П’яныя хуліганы ўзнялі на танцавальнай пляцоўцы дэбош. «Звязда». // Дзёрзкі свавольнік, гарэза. — Ты што гэта, хуліган, грады мне топчаш? — закрычала.. [цётка] на ўвесь голас. — Я ж табе пакажу! Якімовіч.
[Англ. hooligan.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зласлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Поўны злосці, варожасці. — І зласлівая ты, цётка! Ніяк таго пеўня не забудзеш. Лынькоў. Адзінства славянскіх народаў і народаў Прыбалтыкі — гэта несакрушальная скала, аб якую разаб’юцца зласлівыя хвалі нямецкага мілітарызму. «Звязда». // Які выражае злосць. Зласлівы погляд. Зласлівая ўсмешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да загарэць.
2. перан. Разм. Бяздзейнічаць, рабіць вымушаны адпачынак у рабочы час. Паток [машын] расце з кожным днём, гадзінамі «загараюць» шафёры, чакаючы кароткай каманды старога абветранага паромшчыка. Грахоўскі. — Загараем, — гаворыць трактарыст.. — Чакаем насення. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
далёкасць, ‑і, ж.
1. Значнасць працягласці чаго‑н.; аддаленасць. Савецкія стратэгічныя ракеты маюць практычна неабмежаваную далёкасць палёту. «Звязда».
2. перан. Уласцівасць далёкага (у 4 знач.). Я выбраў два цяжкія пераклады ў сэнсе далёкасці іх рускага тэксту ад даслоўнага беларускага. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)