ў ​1,

1. Дваццаць другая літара беларускага алфавіта, якая мае назву «у нескладовае».

2. Санорны плаўны губна-губны гук; пазіцыйна чаргуецца з «у».

ў ​2, прыназ. з Р, В і М.

Ужываецца замест прыназоўніка «у» пасля слоў, якія канчаюцца на галосную, пасля якой няма знака прыпынку. Хлопчыкі, румяныя з марозу, убеглі ў хату і пачалі апранацца: Косцік у лес, а Шурка ў школу. Брыль. [Лабановіч:] — Добрае ў цябе сэрца, бабка Параска. Бачу, што ты мяне шкадуеш, як родная маці. Колас. Я ў мастацкім агародзе Толькі марная трава. А якая? — смех, дый годзе: Я — пякучка-крапіва. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

degenerate

1. [dɪˈdʒenəreɪt]

v.

1) выраджа́цца; занепада́ць (фізы́чна й мара́льна); дэгенэрава́ць

2) Biol. тра́ціць нарма́льныя ўла́сьцівасьці

2. [dɪˈdʒenərət]

adj.

выро́дны

a degenerate member of a fine family — вы́радак до́брае сям’і

3. [dɪˈdʒenərət]

n.

1) вы́радак -ка m.; дэгенэра́т -а m.

2) вы́людак -ка m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

odsądzić

зак.

1. адмовіць каму ў чым; не прызнаць за кім чаго;

2. уст. пазбавіць права праз суд;

odsądzić kogo od czci i wiary — абняславіць чыё добрае імя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

éinführen

1.

vt

1) уво́зіць, заво́зіць

2) уво́дзіць

das ist hier so éingeführt — тут така́я завядзёнка, тут гэ́так прыня́та

2.

(sich):

er hat sich gut éingeführt — ён зрабі́ў до́брае ўра́жанне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

скла́сціся, складу́ся, складзе́шся, складзе́цца; складзёмся, складзяце́ся, складу́цца; складзі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Утварыцца з асобных частак, элементаў.

З асобных кніг і часопісаў склалася невялікая бібліятэка.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Узнікнуць, з’явіцца ў працэсе творчасці (пра песню, верш і пад.).

У людзей склалася многа легенд пра гэта страшнае месца ў лесе.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выпрацавацца, устанавіцца, сфарміравацца.

У мяне склалася добрае ўяўленне аб фільме.

4. Набыць якую-н. форму, выгляд (пра губы, рукі, ногі, цела чалавека).

5. Зрабіць складчыну (разм.).

С. на паездку за горад.

6. Спакаваць, падрыхтаваць свае рэчы для ад’езду (разм.).

С. для ад’езду.

7. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымацца ў выніку пошукаў.

Дзённікавыя запісы склаліся ў асобнае апавяданне.

|| незак. скла́двацца, -аюся, -аешся, -аецца і склада́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. скла́дванне, -я, н. (да 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

здаро́ўе, ‑я, н.

Стан арганізма, пры якім нармальна дзейнічаюць усе яго органы. Берагчы здароўе. Адбіцца на здароўі. Па стану здароўя. Курыць — здароўю шкодзіць. □ Гарцаваць на кані не дазвалялі [дзеду Астапу] ўжо гады і здароўе. Лынькоў. // Пра самаадчуванне, стан каго‑н. Смалістыя бары, верасовыя паляны і лясныя кветкі папаўняць новы горад водарам жыцця і сілы, прынясуць здароўе і радасць жыхарам беларускага нафтагорада. Грахоўскі.

•••

Добрага здароўя — а) пажаданне пры развітанні; б) прывітанне пры сустрэчы. — Добрага здароўя, добрай раніцы, — першымі адказалі Ахрэму жанкі. Кавалёў.

За ваша здароўе — пажаданне таму, за каго паднімаюць тост.

На (добрае) здароўе — адказ-пажаданне гаспадара таму, хто дзякуе за частаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэабілітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.

1. каго-што. Аднавіць (аднаўляць) чысціню чыйго‑н. імя, рэпутацыі, абвяргаючы ілжывыя абвінавачванні, чуткі. [Дырэктар:] — Якраз цяпер, пакуль яшчэ ніхто нічога не ведае, у вас ёсць магчымасць рэабілітаваць сябе ў вачах грамадскасці. Бажко. [Шыковіч:] — Дык што ж, па-твойму, пакінуць яго ворагам? Не паварушыцца, каб даказаць яго сумленнасць, рэабілітаваць яшчэ адно добрае імя? Шамякін.

2. каго. Аднавіць (аднаўляць) у ранейшых правах асобу, беспадстаўна прыцягнутую да судовай адказнасці, прызнаўшы яе невінаватай. [Ірма:] — Толькі праз дзевяць год даведаліся, што бацька [жывы], што адбываў заключэнне за нейкія там грахі ў вайну. У пяцідзесятым яго рэабілітавалі, але да сям’і ён ужо не вярнуўся. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слі́нкі, ‑аў; адз. няма.

Разм. Тое, што і сліна. [Марына Архіпаўна:] — Тым часам не ўправішся павярнуцца, як.. [Паўлік] зноў упадзе тварыкам на лахманы, і ажно слінкі цякуць у яго ад салодкага сну. Шамякін. — Я на шпільцы не люблю, — сказала Таццяна, а сама аж слінкі праглынула. Васілёнак. [Казік:] — Я ж бачыў, як гэты стары кот аж слінкі пускаў на свежанінку. Машара.

•••

Слінкі цякуць (пацяклі) — а) пра моцнае жаданне з’есці што‑н. смачнае. Тым часам бабка Ганна ставіла на стол снеданне. Яно было добрае: яешня з рудаватымі падсмажанымі скваркамі, булка і па конаўцы малака... У мяне аж слінкі пацяклі. Сабаленка; б) аб прадчуванні чаго‑н. прывабнага, спакуслівага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Non male respondit, male enim prior ille rogaverat

Не ён дрэнна адказаў, а яго папярэдне дрэнна запыталі.

Не он плохо ответил, а его прежде плохо спросили.

бел. Якое пытанне, такое і адпавяданне. На добрае пытанне доб­рае і адпавяданне.

рус. Каков привет, таков ответ. Как аукнется, так и откликнется. Каковы встречи, таковы и речи. На глупый вопрос шальной ответ.

фр. Telle voix, tel écho (Каков голос, такое и эхо). A bon salut bon accueil (На хорошее приветствие хороший приём). Telle demande telle réponse (Каков вопрос, таков ответ).

англ. To answer the fool according to his folly (Отвечать дураку в соответствии с его глупостью).

нем. Wie die Frage, so die Antwort (Каков вопрос, таков ответ).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

geníeßen

* vt

1) смакава́ць, мець асало́ду Genitáli(en 284 Gepäckaufbewahrung

2) спажыва́ць, е́сці

3) карыста́цца, мець

er hat éine gúte Erzíehung genóssen — ён атрыма́ў до́брае выхава́нне

ein hóhes Ánsehen ~ — карыста́цца вялі́кім аўтарытэ́там

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)