тэрэнку́р, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Дакладна дазіраваная ў часе і адлегласці лячэбная хадзьба на курортах і ў санаторыях. І вось Гусак «Нафтусю» папівае, Робіць тэрэнкур І цыкл іншых працэдур. Валасевіч.
2. ‑а. Спецыяльна прыстасаваная дарожка для такой хадзьбы.
[Ням. Terrainkur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
факсі́міле,
1. нескл., н. Дакладнае ўзнаўленне рукапісу, дакумента, подпісу і пад. пры дапамозе фотамеханічнай рэпрадукцыі.
2. нескл., н. Клішэ, пячатка з чыім‑н. подпісам.
3. у знач. нескл. прым. і прысл. Дакладна ўзноўлены, у дакладнай рэпрадукцыі. Подпіс факсіміле. Выдаць рукапіс факсіміле.
[Ад лац. fac simile — рабі падобнае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́хтачка ’адзнака’: у Тамарінага мальца дайжа рохтачкі ўсе твае (Юрч. СНЛ). Узыходзіць да ры́хт, ры́хты ’такі ж, падобны’, ры́хтык, ры́хцік ’якраз, дакладна’ < польск. rychtyk, rychtyg < ням. richtig ’правільны’, ’сапраўдны’, ’адпаведны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́гула ’правіла’ (Нас.), рэгул ’канец’ (відаць, больш дакладна ’мера’) (Жд. 3). Ст.-бел. рекгула (регула) ’правіла; каталіцкі манастырскі статут’ < ст.-польск. reguła ’тс’ < лац. rēgŭla ’норма, правіла’ (Булыка, Лекс. запазыч., 180).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
не́йкі, -ая, -ае, займ. неазнач.
1. Невядома які, незнаёмы.
Н. прыезджы цябе чакае.
2. Пры параўнанні якіх-н. якасцей, адзнак.
Ён сапраўды н. дзівак.
3. Тое, што і які-небудзь (разм.).
Нейкая пастанова павінна быць прынята.
4. Які не заслугоўвае ні ўвагі, ні павагі.
Н. блазнюк бярэцца ўсіх павучаць.
5. Не вызначаны дакладна (пра час, тэрмін, колькасць чаго-н.).
Н. час сябры ішлі моўчкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ГАЙ
(Gaius),
рымскі юрыст, пісьменнік 2 ст. Біяграфічных звестак не захавалася. Дакладна вядома, што ў часы імператара Адрыяна ён выкладаў права, сістэматызаваў рым. рабаўладальніцкае права і распрацоўваў каментарыі. Яго гал. твор «Інстытуцыі» (настаўленні; каля 161) атрымаў паводле рым. закону 426 абавязковую юрыд. сілу і ўвайшоў у Кодэкс Юстыніяна.
т. 4, с. 436
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
зубо́к, ‑бка, м.
1. мн. зубкі, ‑бак. Памянш. да зуб (у 1 знач.).
2. мн. зубкі, ‑оў. Долька ў галоўцы часнаку. Зубок часнаку.
•••
На зубок — дакладна, дасканала (вывучыць, ведаць і пад.). Савецкую і партыйную работу ў мірных умовах Галай ведаў на зубок. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Меткі ’здольны беспамылкова пападаць у цэль’, ’дакладна накіраваны ў цэль’, ’трапны’ (ТСБМ), паўд.-усх. меткій ’хуткі’, ’лоўкі’ (КЭС). Ст.-рус. мѣтъкъ. Да ме́та 1 (гл.). Аб утварэнні гл. Аткупшчыкоў, Этимология–1984, 197.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
селено́ід
(ад гр. selene = Месяц + -оід)
паверхня, ва ўсіх сваіх пунктах перпендыкулярная адвеснай лініі на Месяцы, якая абмяжоўвае аб’ём прасторы, дакладна роўны аб’ёму Месяца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фікс
(фр. fixe, ад лац. fixus = нерухомы, нязменны)
1) устаноўленая цана на тавары;
2) дакладна вызначаная сума ўзнагароды, аплаты за які-н. від работы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)