дыфіра́мб

(гр. dithyrambos)

1) урачыстая песня ў старажытнагрэчаскай літаратуры ў гонар бога Дыяніса, пазней — літаратурная форма, блізкая да гімна і оды;

2) перан. перабольшаная пахвала, непамернае ўсхваленне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

По́мпа1 ’прыстасаванне для пампавання; насос’ (ТСБМ, Касп., Сл. ПЗБ). З польск. pompa ’тс’ < франц. pompe ’тс’, якое, магчыма, з ісп., партуг. bomba ’тс’, гукапераймальнае (БЕР, 5, 513), лац. bombus ’гудзенне, шум’ < грэч. βόμβοξ ’тс’, параўн. бомба (гл.).

По́мпа2 ’паказная пышнасць’ (ТСБМ), ’пыха, гонар’ (Нас.). З польск. (Булыка, Запазыч.) або непасрэдна з лац. pompa ’урачыстае шэсце; пышнасць’ < грэч. πομπή ’пасылка, суправаджэнне, урачыстае шэсце’ ад πομπεύω ’суправаджаць, урачыста несці, важна ісці’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыхлы́нуць, ‑не; зак.

Раптоўна, імкліва прыцячы, прыліць. У Віктара прыхлынула да вушэй кроў, стала горача. Лобан. // перан. Раптоўна ахапіць, напоўніць каго‑н. (пра пачуцці). Мне нават сорамна стала перад другімі: чаму іменна мой партрэт наклеілі тут? Хіба я ўжо такі адметны ад усіх? Але ў той жа час і нейкі ціхі гонар прыхлынуў да сэрца. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АЛЕ́ГІЯ,

малая планета № 3501. Сярэдні дыяметр 17 км, пл. каля 90 км², сярэдняя адлегласць ад Сонца прыблізна 3 а.а., перыяд абарачэння 5 гадоў. Адкрытая ў 1971 у Крымскай астрафіз. абсерваторыі. Наз. ў гонар астранома Алега Коратцава.

т. 1, с. 236

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

elevate

[ˈelɪveɪt]

v.t.

1) падніма́ць; узьніма́ць

2) павыша́ць а́нгам)

3) паляпша́ць

Study elevates the mind — Вучэ́ньне разьвіва́е ро́зум

4) разьвесяля́ць; абуджа́ць надзе́ю або́ го́нар

5) павыша́ць о́лас)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

каро́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Галаўны ўбор манарха з каштоўнымі ўпрыгожаннямі, які з’яўляецца сімвалам улады манарха.

Царская к.

2. перан. Улада, першынство ў чым-н.

Барацьба за карону.

Барацьба за шахматную карону.

3. Тое, што і крона¹.

4. Светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час сонечнага зацьмення (спец.).

Сонечная к.

5. у знач. прысл. каро́най. Вакол галавы (пра жаночую прычоску).

Улажыць касу каронай.

Карона з галавы не зваліцца (не спадзе) (разм.) — гонар не будзе закрануты, аўтарытэт не пацерпіць.

|| прым. каро́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

збіць¹, саб’ю́, саб’е́ш, саб’е́; саб’ём, саб’яце́, саб’ю́ць; збіў, збіла; збі; збіты; зак.

1. каго-што. Прымусіць адваліцца, упасці, ударам зрушыць з месца.

З. з ног.

З. яблык з дрэва.

З. варожы самалёт.

2. што. Стаптаць, скрывіць.

З. абцасы.

3. каго (што). Моцна пабіць, знявечыць пабоямі.

З. да паўсмерці.

4. што. Знізіць, збавіць.

З. цану.

З. тэмпературу лякарствамі.

З. гонар.

5. перан., каго (што). Адхіліць ад правільнага шляху; заблытаць.

З. з дарогі.

З. з панталыку (выклікаць замяшанне, заблытаць). З. цяжкім пытаннем.

|| незак. збіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Salt

m -s, -e салю́т, прывіта́нне

inen ~ zu j-s hren scheßen* — зрабі́ць салю́т у го́нар каго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verltzen

vt

1) (па)ра́ніць, пашко́дзіць

2) паруша́ць

3) абража́ць, зневажа́ць

j-s hre ~ — абра́зіць чый-н. го́нар

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

альбара́да

(ісп. alborada = ранішняя песня)

1) песня іспанскіх пастухоў у гонар усходу Сонца;

2) характэрны для Іспаніі ранішні канцэрт на адкрытым паветры, аналагічны вячэрняму канцэрту (гл. серэнада 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)