пратачы́ць I сов., в разн. знач. проточи́ть;
п. паз — проточи́ть паз;
цэ́лую гадзі́ну ~чы́ў — це́лый час проточи́л
пратачы́ць II сов. (о червях и т.п.) проточи́ть, прое́сть;
ша́шаль ~чы́ў до́шку — ша́шель проточи́л (прое́л) до́ску
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спружы́ністы, ‑ая, ‑ае.
1. Са спружынамі, зроблены на спружынах. [Ігнась] ляжаў на мяккай спружыністай канапе. Мурашка.
2. Пругкі, як спружына; здольны спружыніць. З гадзіну паваляліся [шафёры] па спружыністым цёплым дзірване. І зноў у дарогу. Б. Стральцоў. // Моцны, пругкі (пра рухі). Уся .. ладна збітая постаць [Куранёва] у цёмнай куртцы на «маланках» і запраўленых у боты чорных штанах была спружыністая, імклівая. Хадкевіч. Адным кароткім спружыністым рухам .. [вугор], як змяя, выслізне з вашых рук — і толькі яго і бачылі. Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмо́цыя, ‑і, ж.
Пачуццё, перажыванне чалавека. Эмоцыя радасці. Эмоцыя гневу. □ — Вы разумееце, што ўсё гэта азначае? — Ці, як легкадумны хлапчук, вы, акрамя сваіх эмоцый, нічога ведаць не хочаце? — гаварыў Рымар. Арабей. І .. [салдату] хоць бы на гадзіну ў тыдзень-другі неабходна забыцца, перавесці свой зрок і слых на іншае, што выклікала б у яго больш прыемныя эмоцыі... Ракітны. // Разм. Знешняе праяўленне пачуццяў, перажыванняў. Чалавек эмоцый, Шыковіч не стрымаўся — і ўголас вылаяўся, калі прачытаў гэта. Шамякін.
[Фр. émotion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hour [ˈaʊə] n.
1. гадзі́на;
in an hour праз гадзі́ну;
half an hour паўгадзі́ны;
by the hour пагадзі́нна;
an hour and a half паўтары́ гадзі́ны;
within an hour за гадзі́ну або́ менш
2. час, перы́яд, тэ́рмін;
dinner hour час абе́ду
3. pl. hours час пра́цы; працо́ўны дзень;
Opening hours are from 10 to 6 each day. Адчынена з 10.00 да 18.00 кожны дзень;
after hours пасля́ рабо́ты;
out of hours у непрацо́ўны час, у во́льны ад пра́цы час
♦
all hours уве́сь час, у любы́ час;
keep good hours ра́на ўстава́ць і ра́на кла́сціся спаць;
keep late hours по́зна кла́сціся спаць;
the small/early hours зусі́м ра́на, з са́мага ра́нку
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
спустя́ предлог с вин. праз (што), пасля́ (чаго), пасля́ таго́, як прайшо́ў (міну́ў); (погодя) счака́ўшы; (позднее) пазне́й;
спустя́ час праз гадзі́ну;
спустя́ не́сколько дней праз не́калькі дзён (пасля́ не́калькіх дзён);
приду́ немно́го спустя́ прыйду́ тро́хі пачака́ўшы (тро́хі пазне́й).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
którędykolwiek
куды б, кудой бы; любым шляхам;
którędykolwiek pójdziesz, będziesz w domu za godzinę — якой бы дарогай ты ні пайшоў, будзеш дома праз гадзіну
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
час м.
1. (единица времени) гадзі́на, -ны ж.;
в час, в два часа́ а пе́ршай, а друго́й гадзі́не;
опозда́ть на час спазні́цца на гадзі́ну;
2. (время вообще) час, род. ча́су м.; пара́, род. пары́ ж.;
в часы́ о́тдыха у час адпачы́нку;
вече́рний час вячэ́рняя пара́;
◊
би́тый час цэ́лая (до́брая) гадзі́на;
в до́брый час у до́бры час, па́не Апана́с; дай, бо́жа, у до́бры час пача́ць;
ти́хий час ці́хая гадзі́на;
не ровён час няўро́кам ка́жучы; не тут ка́жучы; не пры нас каза́на;
стоя́ть на часа́х стая́ць на ва́рце;
с ча́су на ча́с з гадзі́ны на гадзі́ну;
час о́т часу не ле́гче чым дале́й, тым цяжэ́й; дале́й — не лягчэ́й; было́ лі́ха, дый паго́ршала;
счастли́вые часо́в не наблюда́ют погов. шчаслі́выя на час не зважа́юць;
кали́ф на час калі́ф на гадзі́ну.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пакро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
1. Пачаць крочыць, пайсці куды‑н. Скруціўшы па цыгарцы, браты павольна пакрочылі да штаба. Кавалёў. Дачакаўшыся канца ўрока, Іван выйшаў на вуліцу. Пастаяўшы крыху, пакрочыў да хаты. Шахавец. Каб не ісці вуліцай, дзе можна было сустрэцца з нямецкімі патрулямі,.. [Гонка] знарок звярнула з дарогі і пакрочыла полем, потым агародамі. Сіняўскі.
2. перан. Пачаць развівацца ў якім‑н. кірунку. У чацвёртым годзе пяцігодкі [гаспадарчая] рэформа пакрочыць далей. «Звязда».
3. Крочыць некаторы час. Пакрочыць гадзіну па цэхах завода.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабялі́ць, ‑бялю, ‑беліш, ‑баліць; зак., каго-што.
1. Зрабіць белым, пакрыўшы вапнай, мелам і інш. Таіса пабяліла .. печ, чыста падмяла гліняную падлогу, вымыла і выцерла акенцы. Паслядовіч. // Засыпаць, пакрыць (снегам, інеем і пад.). Шумныя бярозы Пабяліў мароз. Купала. Снег нам засыпаў вушанкі І пабяліў шынялі. Астрэйка. // Зрабіць сівым. [Бондар] выглядаў старэй за свае гады, бо сівізна ўжо ўбілася ў яго густыя чорныя вусы і пабяліла скроні. Чарнышэвіч.
2. і без дап. Бяліць некаторы час. Пабялілі маляры гадзіну і кінулі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жава́ць, жую, жуеш, жуе; жуём, жуяце; заг. жуй; незак., што.
1. Размінаць ежу або што‑н. зубамі. Дзед, выцягнуўшы з торбы сухую скарынку мёрзлага хлеба, стаў жаваць. Каваль. Тады ардэн пакіне жаваць траву, падыме галаву, захрапе ад незвычайнага гуку ды зноў пачне грызці. Кулакоўскі.
2. перан. Разм. Доўга і нудна гаварыць, разбіраць адно і тое ж. Будзе жаваць цэлую гадзіну адно і тое ж.
•••
Жаваць жвачку — тое, што і жаваць (у 2 знач.).
Жаваць словы — неразборліва, нячленараздзельна гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)