до́льнік, ‑а, м.
Від трохскладовага верша, пераходнага ад сілаба-танічнага да танічнага, у якім дапускаецца пропуск аднаго-двух ненаціскных складоў, радзей аднаго націскнога, або дабаўленне аднаго ненаціскнога склада ўнутры радка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
chrom, ~u
I м. хім.
хром
II м.
хром (від скуры для абутку)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыпрэ́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыпрагаць — прыпрэгчы (у 1 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Від запрэжкі каня — збоку ад аглабель для дапамогі каранніку. Запрагаць у прыпрэжку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапяка́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Абл. Від самаробнай стрэльбы. — Я націраў у гэтую дзірачку запалкавых галовак, потым біў па цвіку малатком і страляў, як з прапяканкі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мімо́за, -ы, мн. -ы, -мо́з, ж.
1. Трапічная расліна сямейства бабовых, асобныя віды якой згортваюць лісцікі пры дотыку да іх.
Не мужчына, а м. (перан.: пра крыўдлівую, сарамлівую асобу).
2. Від паўднёвай акацыі сямейства бабовых з дробнымі жоўтымі кветкамі.
Падараваць мімозы.
|| прым. мімо́завы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
арэа́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Частка зямной або воднай паверхні, у межах якой сустракаецца той або іншы від (род, сямейства і пад.) жывёльнага ці расліннага свету.
2. Тэрыторыя пашырэння якіх-н. з’яў, прадметаў і г.д.
А. дысімілятыўнага акання.
|| прым. арэа́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
му́зыка
[польск. muzyka < лац. musica, ад гр. musike (techne) = музычнае мастацгва]
1) від мастацтва, які адлюстроўвае рэчаіснасць у гукавых вобразах, а таксама творы гэтага мастацтва;
2) выкананне твораў гэтага мастацтва;
3) перан. прыемнае для слыху гучанне чаго-н. (напр. м. размовы, м. ручая).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БЯЛУ́ХА
(Delphinapterus leucas),
млекакормячае падатр. зубатых кітоў сям. дэльфінавых. Адзіны від роду. Пашырана ў морах Арктыкі і ў прылеглых Берынгавым і Ахоцкім морах. У вельмі суровыя зімы трапляецца каля берагоў Японіі, Вялікабрытаніі, ЗША, заходзіць у Балтыйскае м.
Даўж. да 6 м, маса да 2 т. Галава круглаватая, невялікая. Афарбоўка цела ў дарослых белая або жоўтая, у маладых шэрая і блакітная. Корміцца рыбай і ракападобнымі, у пагоні за рыбай заходзіць у рэкі. Добра пераносіць няволю. Важны прамысл від. Цэніцца за моцную скуру і высакаякасны тлушч.
т. 3, с. 400
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ака́фіст, ‑а, М ‑сце, м.
У хрысціянскай набажэнскай літаратуры — асобны від малітоўна-хвалебных песень у гонар Хрыста, багародзіцы і святых. Чытаць акафіст. □ Айцец Варлам хвіліны чхнуць не мае, — Малебны, служыць дзень у дзень, Заказы на акафісты прымае. Корбан.
[Грэч. akathistos — літаральна такі, у час якога не сядзяць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лату́к, ‑у, м.
1. Пустазелле сямейства складанакветных з дробнымі бледна-жоўтымі кветкамі, сабранымі ў суквецце (выкарыстоўваецца ў медыцыне).
2. Травяністая агародная расліна, лісце якой ужываецца ў ежу ў сырым выглядзе — від салаты.
[Лац. Lactuca.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)