◎ Ласахо́р ’драўляныя вілы з двума рагамі, акутымі бляхай, якія служаць для накладання гною на воз’ (бых., Мат. Маг.). Складанае слова: вілы + сахор. Параўн. палес. сохо- вілы ’тс’ (Выг.). Усячэнне ві-, як і ў лакі (< *відлакі). Да сахор (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лэдары ’воз, на якім возяць сена, снапы’ (Касп.). Бел.-польск. ізалекса, параўн. польск. ladry, latry, letra, letry. З ням. Leiter, с.-в.-ням. leitere, lātere, ст.-в.-ням. leitara ’драбіна’ (Слаўскі, 4, 181; Малько, Бел.-польск. ізал., 90).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гурт, -а́ і -у, М -рце, мн. гурты́, -о́ў, м.
1. -у. Група людзей, натоўп.
Г. вучняў.
2. -у. Статак буйной рагатай жывёлы, авечак і пад.
На лузе г. авечак.
3. у знач. прысл. гу́ртам. Разам, сумесна; натоўпам.
Цягнуць г. воз.
Ісці г.
Бегчы г.
4. -а́. Група (у 2 знач.), якая выконвае поп- або рок-музыку.
Вядомы г.
|| памянш. гурто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. гуртавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
растрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; растро́с, -рэ́сла і -расла́, -рэ́сла і -расло́; -расі́; -рэ́сены; зак.
1. што. Трасучы, раскідаць, рассыпаць.
Р. сена.
2. што, перан. Страціць, згубіць (разм.).
Пакуль ехаў, растрос усе свае веды.
3. што. Разбурыць, прымусіць распасціся.
Р. воз.
4. каго-што. Натаміць, намучыць пры трасучай яздзе (разм.).
За дарогу яго растрэсла (безас.).
|| незак. растраса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і растрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. растраса́нне, -я, н. і растрэ́сванне,-я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
узапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак. (разм.).
1. каго-што на што. Пхаючы, падняць наверх.
У. воз на ўзгорак.
2. што на каго-што. З цяжкасцю надзець што-н. вузкае, цеснае або наспех надзець які-н. абутак.
Ледзь узапхнуў боты на ногі.
3. перан., што на каго (што). Узваліць, абцяжарыць каго-н. чым-н.
Усю работу ўзапхнулі на аднаго.
|| незак. успіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і успі́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
jerky
[ˈdʒɜ:rki]
adj.
1) адры́вісты
2) су́таргавы, спазматы́чны
3) з рыўка́мі (пра язду́), дро́гкі (пра воз); з рэ́зкім пу́скам у ход або́ зрушэ́ньнем зь ме́сца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
натапта́ць сов.
1. натопта́ть, наследи́ть;
2. намя́ть;
н. травы́ — намя́ть травы́;
3. разг. (небрежно наложить) напиха́ть;
4. разг. (воз сена, соломы) наложи́ть, нави́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
грузі́ць, гружу, грузіш, грузіць; незак., каго-што.
1. Напаўняць што‑н. грузам (у 2 знач.); нагружаць. Грузіць баржы. □ Партызаны фарбавалі судна, грузілі яго дрывамі. Лынькоў.
2. Складваць, змяшчаць груз куды‑н. Грузіць мяхі на воз. □ Механізатары нешта грузілі ў кузаў самазвала. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. што. Напхаць поўнасцю, да канца. Дапхаць падушку пухам. // і чаго. Дадаць да раней напханага. Дапхаць саломы ў сяннік.
2. Разм. Штурхаючы перад сабой, дасунуць, дакаціць што‑н. да якога‑н. месца. Ледзь дапхалі воз да двара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
масці́ць, машчу, мосціш, мосціць; незак., што.
1. Рабіць насціл з дошак, бярвенняў і пад. Масціць падлогу. □ Ля берага Дзвіны стаялі баржы, іх злучалі, масцілі паверх дошкамі. Хадкевіч. Пачалі браты церабіць прасекі ў пушчы ды масціць грэблі. Якімовіч.
2. Тое, што і брукаваць. — Рабіў, што траплялася. Брук масціў, печы мураваў, а пасля пры кавалях быў. Чорны.
3. Разм. Старанна ўкладваць, размяшчаць. Масціць мяшкі на воз. // Высцілаць чым‑н. для больш зручнага карыстання. Воз рыхтуюць звечара. Мажуць дзёгцем калёсы, мосцяць канюшынай .. сядзенне, кладуць для нечага дошкі... Васілевіч. [Падводчык] час ад часу злазіў з саней, на хаду папраўляў хамут, затым, пакрэктваючы, масціў пад сябе салому. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)