налі́пнуць, ‑не; пр. наліп, ‑ла і наліпнуў, ‑нула; зак.
Прыліпнуць да паверхні ў якой‑н. колькасці. На боты наліпла гразь. □ Рыдлёўка была вельмі цяжкая. Відаць, наліпла зямля. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пад’ём, -у, м.
1. гл. падняцца, падняць.
2. Участак дарогі, які ідзе ўверх.
Круты п.
3. Выпуклая частка нагі ад пальцаў да шчыкалаткі, над ступнёй.
Боты ціснуць у пад’ёме.
◊
Лёгкі (або цяжкі) на пад’ём (разм.) — лёгка (або з цяжкасцю) адважваецца ісці, ехаць, рухацца, рабіць што-н.
|| прым. пад’ёмны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Казённікі ’казённыя боты’ (Мат. Маг.). Аналагічныя ўтварэнні (таксама семантычныя кандэнсатар у рус. мове: пск. казённік ’дзяржаўная вінная крама’, маск. і інш. ’дзяржаўны лес’, вяц. ’сарафан’. Звяртае на сябе ўвагу ўсх. характар гэтага і папярэдняга слова, аднак бачыць тут уплыў рус. мовы нельга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зно́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад знасіць.
2. у знач. прым. Які прыйшоў у непрыгоднасць ад доўгай носкі (пра абутак, адзенне). — А гэта вось боты старыя, — кажа бацька, выцягнуўшы з мяшка зношаныя са збітымі абцасамі, ссохлыя боты. Галавач. // Спец. Які прыйшоў у непрыгоднасць ад доўгай работы (пра машыну, механізм і пад.).
3. перан.; у знач. прым. Разм. Без часу састарэлы; спрацаваны. Лугавы зразумеў — білася зношанае старое сэрца. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскі́снуць, -ну, -неш, -не; раскіс, -сла; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пад дзеяннем вільгаці, вады ператварыцца ў вязкае месіва, размокнуць, разбухнуць.
Зямля раскісла.
Боты раскіслі.
2. перан. Расслабіцца, разамлець (ад гарачыні, выпіўкі і пад.).
Р. на сонцы.
Выпіў шклянку і раскіс.
3. перан. Паддацца залішняй чуллівасці.
|| незак. раскіса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бо́цікі, ‑аў; адз. боцік, ‑а, м.
1. Памянш. да боты.
2. Від жаночага абутку. Волька пераабулася ў боцікі, апранула паліто, і.. [дзяўчаты] выйшлі з пакоя. Даніленка.
3. Тое, што і аканіт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бра́тачка, ‑і, м.
Разм. Памянш. да братка. [Прахор:] — На табе, братачка, за гэта [за працу] гамбургскія боты. Зарэцкі. [Незнаёмы:] — А я ад вайны прывык да запальнічкі. Яна, братачка, не падвядзе ў любую слату. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капцёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Ротны або батальённы склад вайсковай амуніцыі і абмундзіравання. У ротнай капцёрцы стаяць мае боты, што зведалі добра далёкія маршы. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праві́дла, ‑а, н.
Спец. Прылада, пераважна драўляная, якая служыць для выпроствання, выраўноўвання чаго‑н. // Прылада ў форме ступні чалавека, якая кладзецца ў боты або іншы абутак для захавання яго формы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
але́невы, ‑ая, ‑ае.
1. Які належыць аленю; зроблены са скуры аленя. Аленевы рог. Аленевыя боты. Аленевая шапка.
2. у знач. наз. але́невыя, ‑ых. Сямейства жвачных парнакапытных жывёлін.
•••
Аленевы мох гл. мох.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)