Verbum

кале́на, -а, н.

1. (мн. кале́ні, -яў і -ле́нь). Сустаў, які злучае бядровую і галёначную косці; месца згібу нагі.

Сагнуць нагу ў калене.

2. (толькі мн., кале́ні, -яў і -ле́нь). Нага ад каленнага сустава да таза.

Узяць дзіця на калені.

3. (мн. кале́ны, -ле́н). Асобнае звяно, адрэзак у складзе чаго-н., які з’яўляецца злучэннем такіх жа адрэзкаў.

К. бамбука.

К. жалезнай трубы.

4. (мн. кале́ны, -ле́н). Частка чаго-н. непрамога, сагнутага ад аднаго павароту да другога.

К. дарогі.

К. ракі.

5. (мн. кале́ны, -ле́н). У музычным творы: асобная частка, закончаны матыў.

Салавей заспяваў на сем кален.

6. (мн. кале́ны, -ле́н), перан. У танцы: асобны прыём, фігура з эфектам.

Кадрыля на шаснаццаць кален.

7. (мн. кале́ны, -ле́н). Пакаленне ў радаслоўнай.

◊

Мора па калена каму — нічога не страшна, нічога не цяжка.

|| памянш. кале́нца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 3 і 5 знач.).

|| прым. кале́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

К. сустаў.

кале́ндула, -ы, ж.

1. Тое, што і наготкі.

2. Лекавы прэпарат з гэтай расліны.

Раствор календулы.

Мазь календулы.

каленко́р, -у, м.

Баваўняная, моцна праклееная тканіна аднаколернай афарбоўкі.

◊

Іншы каленкор (разм.) — зусім іншая справа, іншая размова.

|| прым. каленко́равы, -ая, -ае.

кале́нчаты, -ая, -ае.

Які складаецца з кален (у 3 знач.).

К. вал.

Каленчатае сцябло.

калесава́ць, калясу́ю, калясу́еш, калясу́е; калясу́й; калесава́ны; зак. і незак., каго (гіст.).

Пакараць (караць) смерцю на спецыяльным коле.

|| наз. калесава́нне, -я, н.

кале́цтва, -а, н.

1. Пашкоджанне арганізма, якое робіць цяжкім або немагчымым яго нармальнае функцыянаванне.

Атрымаць цяжкае к.

2. Знявечанне, калечанне.

кале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

Мерзнуць, зябнуць.

К. на марозе.

кале́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак., каго-што.

1. Рабіць калекам (калекай).

Вайна калечыць людзей.

2. перан. Псаваць, знявечваць маральна, рабіць непаўнацэнным.

К. душу.

Нельга к. характар дзяцей.

|| зак. скале́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны і пакале́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны.

|| звар. кале́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца (да 1 знач.); зак. скале́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца і пакале́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца.

калёквіум, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Гутарка выкладчыка са студэнтамі з мэтай выяўлення іх ведаў; род экзамену.

Правесці к.

2. Навуковы сход, семінар з абмеркаваннем дакладаў на пэўную тэму.

К. вірусолагаў.

калёсы, -лёс.

Конная чатырохколая гаспадарчая павозка.

Запрэгчы каня ў к.

|| прым. калёсны, -ая, -ае.