а́тлас, ‑а, м.

Зборнік геаграфічных, гістарычных і інш. карт, а таксама табліц, малюнкаў, чарцяжоў, схем і пад. Геаграфічны атлас. Заалагічны атлас.

[Паводле імя міфічнага велікана Атланта (грэч. Atlas).]

атла́с, ‑у, м.

Тканіна з гладкім, бліскучым правым бокам. Чорны атлас.

[Араб. atlas — гладкі, малакаштоўны — пра шоўк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

водаправо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Сістэма труб, нагнятальных і фільтравальных апаратаў для забеспячэння вадой насельніцтва, прамысловых аб’ектаў і пад. Водаправод таксама не працаваў, і ваду ў бальніцу насілі са старой вадакачкі. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акцэ́пт, ‑у, М ‑пце, м.

Спец.

1. Згода ўступіць у дагавор на прапанаваных умовах.

2. Форма безнаяўнага разліку між арганізацыямі сацыялістычнай гаспадаркі, а таксама згода на аплату грашовых дакументаў (рахункаў, чэкаў, вэксаляў).

[Ад лац. acceptus — прыняты.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камендату́ра, ‑ы, ж.

Установа, якую ўзначальвае камендант (у 1, 2 знач.), а таксама памяшканне, у якім знаходзіцца такая ўстанова. На доме.. з явілася шыльда з кароткім, але гучным надпісам «Мясцовая камендатура». Лынькоў.

[Ад ням. Kommandantur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курці́на, ‑ы, ж.

1. Уст. Града для кветак або іншых раслін; клумба.

2. Участак, засаджаны адной пародай дрэў, а таксама група дрэў адной пароды.

3. Уст. Частка крапаснога вала паміж двума бастыёнамі.

[Фр. courtine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марфало́гія, ‑і, ж.

1. Навука пра будову і форму арганізмаў, рэчываў і пад. Марфалогія жывёл. Марфалогія раслін.

2. Сукупнасць форм слоў якой‑н. мовы, а таксама раздзел граматыкі, які вывучае формы слоў.

[Ад грэч. morphē — форма і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

музе́й, ‑я, м.

Установа, якая збірае, вывучае, зберагае і выстаўляе для агляду помнікі матэрыяльнай і духоўнай культуры, а таксама прыродазнаўчыя калекцыі. Літаратурны музей Я. Купалы. Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Краязнаўчы музей.

[Грэч. muséion — храм муз.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нако́нт, прыназ. з Р.

Спалучэнне з прыназоўнікам «наконт» выражае аб’ектныя адносіны: указвае на прадмет ці з’яву, якія з’яўляюцца аб’ектам думкі, выказвання, меркавання. Думкі наконт працы. □ [Міхал:] — І наконт кватэры таксама паставім пытанне... Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накрыча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

Разм. Уволю, многа пакрычаць. Варанецкі хоць і хваляваўся, але вырашыў маўчаць, пакуль не накрычыцца Гаруноў. Дуброўскі. Шыпулька накрычаўся, намахаўся рукамі і праз нейкі час таксама змоўк. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напрапалу́ю, прысл.

Разм. Не задумваючыся ні аб чым. Весяліцца напрапалую. Ісці напрапалую. □ [Малодшы лейтэнант:] — У нас у дзесятым класе хлопцы любілі выхваляцца сваімі перамогамі над дзяўчатамі. Я слухаў іх.. і таксама хлусіў напрапалую. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)