калекты́ў, -ты́ву, мн.ы́вы, -ты́ваў, м.

Група людзей, аб’яднаных агульнай работай, вучобай, агульнымі інтарэсамі.

Рабочы к.

К. інстытута.

|| прым. калекты́ўны, -ая, -ае.

К. сход.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

калекты́ўны, -ая, -ае.

1. гл. калектыў.

2. Агульны, сумесны, які выконваецца калектывам.

Калектыўная гаспадарка.

Калектыўная праца.

3. Прызначаны для калектыву.

Калектыўнае забеспячэнне.

|| наз. калекты́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Сістэматызаваны набор аднародных прадметаў.

К. мінералаў.

|| прым. калекцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

калекцыяне́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які займаецца калекцыяніраваннем.

|| ж. калекцыяне́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. калекцыяне́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

калекцыяні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй і калекцыянава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; незак., што.

Збіраць калекцыю.

К. манеты.

|| наз. калекцыяне́рства, -а, н., калекцыяні́раванне, -я, н. і калекцыянава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́на, -а, н.

1. (мн. кале́ні, -яў іе́нь). Сустаў, які злучае бядровую і галёначную косці; месца згібу нагі.

Сагнуць нагу ў калене.

2. (толькі мн., кале́ні, -яў іе́нь). Нага ад каленнага сустава да таза.

Узяць дзіця на калені.

3. (мн. кале́ны, -ле́н). Асобнае звяно, адрэзак у складзе чаго-н., які з’яўляецца злучэннем такіх жа адрэзкаў.

К. бамбука.

К. жалезнай трубы.

4. (мн. кале́ны, -ле́н). Частка чаго-н. непрамога, сагнутага ад аднаго павароту да другога.

К. дарогі.

К. ракі.

5. (мн. кале́ны, -ле́н). У музычным творы: асобная частка, закончаны матыў.

Салавей заспяваў на сем кален.

6. (мн. кале́ны, -ле́н), перан. У танцы: асобны прыём, фігура з эфектам.

Кадрыля на шаснаццаць кален.

7. (мн. кале́ны, -ле́н). Пакаленне ў радаслоўнай.

Мора па калена каму — нічога не страшна, нічога не цяжка.

|| памянш. кале́нца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 3 і 5 знач.).

|| прым. кале́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

К. сустаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́ндула, -ы, ж.

1. Тое, што і наготкі.

2. Лекавы прэпарат з гэтай расліны.

Раствор календулы.

Мазь календулы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

каленко́р, -у, м.

Баваўняная, моцна праклееная тканіна аднаколернай афарбоўкі.

Іншы каленкор (разм.) — зусім іншая справа, іншая размова.

|| прым. каленко́равы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кале́нчаты, -ая, -ае.

Які складаецца з кален (у 3 знач.).

К. вал.

Каленчатае сцябло.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

калесава́ць, калясу́ю, калясу́еш, калясу́е; калясу́й; калесава́ны; зак. і незак., каго (гіст.).

Пакараць (караць) смерцю на спецыяльным коле.

|| наз. калесава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)